Mất ngủ: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả bằng Y học cổ truyền

Chị em thân mến,

Không ít chị em tâm sự với Bác Hà rằng: “Em nằm trằn trọc đến 2-3 giờ sáng mà vẫn không ngủ được”, hay “Đêm nào em cũng tỉnh giấc 3-4 lần, sáng dậy người như kiệt sức”. Đặc biệt, ở độ tuổi tiền mãn kinh, tình trạng mất ngủ lại càng trầm trọng hơn, do sự thay đổi nội tiết tố khiến cơ thể chị em rối loạn cả về sinh lý lẫn tâm lý.

Tình trạng mất ngủ phổ biến ra sao ở chị em?

Theo thống kê và ghi nhận từ chính kinh nghiệm khám chữa bệnh, có đến 60% phụ nữ ở độ tuổi trên 40 gặp phải tình trạng mất ngủ. Con số này ngày càng tăng ở nhóm chị em sống tại đô thị, thường xuyên chịu áp lực công việc và gia đình. Ngoài ra, không ít chị em ở độ tuổi trẻ hơn – từ 25 đến 35 – cũng bắt đầu than phiền về giấc ngủ chập chờn, không sâu.

Mất ngủ không chỉ là biểu hiện sinh lý đơn thuần, mà còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều rối loạn tiềm ẩn bên trong cơ thể. Đặc biệt ở phụ nữ, giấc ngủ còn liên quan mật thiết đến chu kỳ kinh nguyệt, nội tiết tố và khả năng sinh sản.

“Người phụ nữ có giấc ngủ kém sẽ khó giữ được sắc đẹp, tâm trạng và sức khỏe ổn định” – đó là lời nhấn mạnh mà Bác Hà thường nhắn gửi đến chị em trong mỗi buổi tư vấn.

Trong phần tiếp theo, Bác Hà sẽ cùng chị em tìm hiểu chi tiết hơn về những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất ngủ – cả theo góc nhìn của Y học hiện đại lẫn Y học cổ truyền – để từ đó có hướng điều trị phù hợp nhất.

Nguyên nhân gây mất ngủ theo Y học hiện đại và Y học cổ truyền

Để điều trị hiệu quả chứng mất ngủ, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân sâu xa gây ra tình trạng này. Mỗi người có một thể trạng và hoàn cảnh sống khác nhau, nên lý do dẫn đến mất ngủ cũng rất đa dạng. Bác Hà sẽ phân tích cụ thể theo cả hai góc nhìn: Y học hiện đại và Y học cổ truyền để chị em hiểu rõ bản chất và tìm ra hướng khắc phục phù hợp nhất.

Theo Y học hiện đại

Y học hiện đại cho rằng mất ngủ là hệ quả của sự rối loạn chu kỳ sinh học và các yếu tố tâm – sinh lý. Một số nguyên nhân phổ biến mà chị em thường gặp bao gồm:

• Rối loạn nội tiết tố: Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh hoặc sau sinh, nồng độ estrogen và progesterone thay đổi thất thường, làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương – từ đó dẫn đến khó ngủ, ngủ không sâu.
• Stress, lo âu kéo dài: Áp lực công việc, chăm sóc con cái, mâu thuẫn gia đình… khiến não bộ luôn trong trạng thái căng thẳng, ngăn cản quá trình thư giãn tự nhiên để đi vào giấc ngủ.
• Thói quen sinh hoạt không khoa học: Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều trước khi ngủ, ăn tối muộn, sử dụng cà phê, trà đậm hay rượu bia là những nguyên nhân khiến não bộ khó “ngắt mạch” nghỉ ngơi.
• Bệnh lý nền: Một số bệnh lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, bệnh lý tuyến giáp, đau mãn tính hoặc tiểu đường cũng có thể gây mất ngủ kéo dài.

Với những nguyên nhân này, Y học hiện đại thường can thiệp bằng thuốc an thần hoặc hỗ trợ tâm lý. Tuy nhiên, nhiều chị em lo ngại về tác dụng phụ và nguy cơ lệ thuộc thuốc lâu dài. Đây chính là lý do khiến Bác Hà luôn hướng chị em tìm đến phương pháp điều trị tự nhiên, bền vững hơn – đó là Y học cổ truyền.

Theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, mất ngủ là biểu hiện của sự rối loạn công năng tạng phủ – đặc biệt là tâm, can, tỳ, thận. Những nguyên nhân điển hình bao gồm:

• Tâm tỳ hư: Do làm việc quá sức, lo nghĩ nhiều khiến khí huyết không đủ để nuôi dưỡng tâm, dẫn đến thần không yên, khó ngủ.
• Tâm thận bất giao: Âm dương trong cơ thể không cân bằng, thận âm hư dẫn đến tâm hỏa vượng – khiến tâm trí bồn chồn, ngủ không sâu giấc.
• Can khí uất kết: Căng thẳng tinh thần khiến can khí không thông, làm ảnh hưởng đến hoạt động của tâm và gây mất ngủ.

“Muốn chữa mất ngủ hiệu quả, phải tìm ra gốc rễ của sự mất cân bằng trong cơ thể và điều chỉnh toàn diện chứ không chỉ dừng ở việc ép bản thân ngủ bằng thuốc an thần” – Bác Hà chia sẻ.

Phương pháp điều trị trong Y học cổ truyền tập trung vào việc bồi bổ khí huyết, điều hòa âm dương, trấn an tâm thần và khai thông khí huyết. Đây là một hướng tiếp cận toàn diện, không chỉ cải thiện giấc ngủ mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể.

Nếu chị em muốn tìm hiểu thêm về cơ chế mất ngủ theo thể bệnh Đông y và cách điều trị cụ thể, có thể xem chi tiết tại bài viết chuyên sâu về bài thuốc chữa mất ngủ từ thảo dược mà Bác Hà đã đúc kết sau nhiều năm thực tiễn lâm sàng.