Chị em thân mến, Bác Hà giải thích thật chuyên sâu theo góc nhìn Đông y để mình hiểu rõ vì sao lá tía tô có – hoặc không có – ảnh hưởng đến nội tiết và kinh nguyệt nhé.

1. Tía tô là vị tân ôn – tác động trực tiếp lên Khí

Trong Đông y, tía tô thuộc nhóm tân ôn giải biểu, nghĩa là:

• “Tân”: cay thơm, giúp phát tán.
  
• “Ôn”: tính ấm, đẩy khí huyết vận hành mạnh hơn.
  

Khi Khí di chuyển, nó kéo theo huyết. Vì vậy, ăn tía tô thường xuyên có thể làm khí huyết lưu thông nhanh, cơ thể ấm lên.

Khi nào điều này ảnh hưởng chu kỳ?

• Nếu khí huyết của chị em đang yếu, ăn quá nhiều đồ tính ấm khiến khí chạy mạnh hơn, dễ gây khí hư hao → chu kỳ bị lệch nhẹ, kinh ra ít hơn.
  
• Nếu chị em vốn nhiệt, tía tô làm cơ thể nóng thêm → huyết dễ bị “nhiệt kết” → kinh có thể đỏ sẫm, vón, hoặc đến sớm.
  

Như vậy, tía tô không gây rối loạn nội tiết, nhưng ảnh hưởng khí huyết, mà khí huyết quyết định kinh nguyệt.

2. Tía tô làm ấm tỳ vị – mà tỳ quyết định huyết

Trong Đông y có câu:

“Tỳ thống huyết” – Tỳ là cơ quan chủ quản huyết trong cơ thể.

Tía tô giúp:

• Ấm tỳ vị
  
• Giảm đầy hơi
  
• Giảm lạnh bụng
  
• Tăng vận hoá
  

Nếu dùng đúng cơ địa, cơ thể yên ổn, kinh nguyệt cũng đều hơn.

Nhưng khi dùng sai cơ địa:

• Người nhiệt dùng nhiều đồ ấm → tỳ vị bị “táo”, mất cân bằng → tổn âm → kinh nguyệt có thể thất thường.
  
• Người huyết nhiệt (nhiều mụn, hay khát nước, kinh ra đỏ tươi hoặc đỏ sẫm) → dùng nhiều tía tô sẽ đẩy nhiệt cao hơn → kinh dễ ngắn chu kỳ hoặc đau tức.
  

3. Nội tiết tố nữ trong Đông y liên quan đến Can – Thận – Tỳ

Dù tía tô không tác động trực tiếp lên hormone, nhưng nó ảnh hưởng đến Can và Tỳ, mà hai tạng này chi phối mạnh kinh nguyệt.

a. Tía tô hành khí – tác động lên Can

Can chủ sơ tiết – tiết ra cảm xúc và chu kỳ kinh nguyệt.
Khi tía tô làm khí vận hành mạnh, nếu Can khí vốn đã uất:

• Có thể giúp chị em thoải mái, bớt căng thẳng, kinh nguyệt dễ chịu hơn.
  

Nhưng nếu dùng quá nhiều:

• Khi khí chạy mạnh → Can dễ bị “sơ tiết quá mức” → kinh đến sớm hoặc đau tức ngực.
  

b. Tía tô ấm – tác động lên Thận âm

Thận âm nuôi dưỡng toàn bộ cơ quan sinh sản.
Đồ ấm dùng nhiều → hao âm → Thận âm suy → kinh nguyệt dễ thất thường.

Nói tóm lại – Nguyên nhân cốt lõi

💗 Tía tô không trực tiếp làm rối nội tiết.
💗 Nhưng nếu dùng quá nhiều, tùy cơ địa mà:

• Làm thiên nhiệt → ảnh hưởng Can – Tỳ → kinh dễ bị thay đổi.
  
• Làm hao âm → kinh ít, màu sẫm.
  
• Làm khí chạy mạnh → kinh đến sớm hoặc đau tức.
  

Bác Hà gợi ý lượng dùng hợp lý

• 2–3 lần/tuần là ổn.
  
• Không nên uống nước tía tô hàng ngày kéo dài nếu chị em cơ địa nhiệt.
  
• Ai hay lạnh bụng, đau bụng kinh thể hàn, tay chân lạnh → dùng tía tô lại rất hợp.
  

Nếu chị em muốn Bác Hà phân tích cơ địa của riêng mình, cứ kể rõ: Kinh màu gì, chu kỳ bao lâu, có đau không, người hay nóng hay lạnh…
Bác Hà tư vấn chi tiết cho yên tâm nhé.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em gần đây truyền tai nhau công thức nước mía nấu với củ dền như một “thần dược” giúp bổ máu, dưỡng da hồng hào. Bác Hà hiểu tâm lý đó – ai trong chúng ta cũng mong có làn da tươi sáng, cơ thể khỏe mạnh, nhất là sau khi sinh hoặc trong những giai đoạn kinh nguyệt thất thường. Tuy nhiên, để biết liệu công thức này có thực sự “dưỡng huyết” hay không, mình cần nhìn nhận kỹ hơn dưới góc nhìn Đông y.

Trong Đông y, củ dền có vị ngọt, tính ôn, quy vào tỳ và can, có tác dụng giúp sinh huyết, hoạt huyết, hỗ trợ làm đẹp da, giúp khí huyết lưu thông. Còn nước mía lại có vị ngọt thanh, tính mát, giúp giải nhiệt, sinh tân dịch, nhuận táo. Khi kết hợp hai nguyên liệu này, sự hài hòa giữa tính mát của mía và tác dụng dưỡng huyết của củ dền tạo nên một thức uống dễ chịu, giúp thanh lọc nhẹ nhàng, đồng thời bổ sung phần nào dưỡng chất cần thiết cho máu.

Liệu có “bổ máu” thật không?

Theo kinh nghiệm lâm sàng của Bác Hà, nước mía nấu củ dền chỉ mang tác dụng hỗ trợ nhẹ trong việc cải thiện sắc huyết, chứ không thể thay thế các vị thuốc dưỡng huyết chuyên sâu như Đương quy, Hà thủ ô, hay Thục địa. Những vị thuốc này mới là “chủ đạo” trong điều hòa khí huyết, bổ can thận, giúp phụ nữ duy trì kinh nguyệt đều và giảm tình trạng da sạm, môi nhợt.

Nước mía và củ dền có thể xem như một thức uống hỗ trợ dưỡng huyết tự nhiên, thích hợp dùng xen kẽ, đặc biệt trong mùa nắng nóng hoặc khi chị em cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều, nước mía có thể gây đầy bụng, còn củ dền lại chứa nhiều oxalat – không phù hợp cho người có tiền sử sỏi thận hoặc tiêu hóa yếu.

Phụ nữ thiếu máu, kinh nguyệt không đều có nên uống thường xuyên?

Bác Hà thường khuyên, với những chị em bị thiếu máu, rối loạn kinh nguyệt, điều quan trọng là bổ khí huyết một cách toàn diện, chứ không chỉ dựa vào một thức uống riêng lẻ. Nếu chị em muốn bổ sung, có thể thỉnh thoảng dùng nước mía nấu củ dền 1–2 lần/tuần, nhưng không nên coi đây là “thuốc” thay thế.

Đặc biệt, phụ nữ có tỳ vị yếu, hay đầy hơi, lạnh bụng thì nên hạn chế nước mía, vì vị ngọt dễ sinh thấp, khiến cơ thể uể oải. Thay vào đó, chị em có thể kết hợp các món ăn hoặc bài thuốc có Đương quy, Thục địa, Táo đỏ, giúp dưỡng huyết tốt hơn mà vẫn an toàn.

Bác Hà đã từng chia sẻ trong bài về huyết hư ở phụ nữ, rằng khi huyết không đầy đủ, da sẽ sạm, môi nhợt, tóc khô và dễ mệt. Lúc này, thay vì chỉ uống nước mía củ dền, chị em cần bồi bổ khí huyết bằng dinh dưỡng hợp lý và nghỉ ngơi đủ giấc.

Bác Hà chia sẻ thêm một vài lưu ý nhỏ

💧 Không nên uống khi đói – vì nước mía và củ dền đều chứa đường tự nhiên, dễ làm tụt huyết áp nhẹ hoặc khiến dạ dày cồn cào.
🍵 Uống sau bữa ăn 30 phút là hợp lý nhất.
🌿 Phụ nữ đang trong kỳ kinh có thể dùng một cốc nhỏ, giúp khí huyết lưu thông nhẹ, nhưng không nên lạm dụng mỗi ngày.
🥗 Kết hợp thêm thực phẩm giàu sắt, vitamin B12 từ rau xanh, thịt đỏ, hoặc món ăn có đậu đen, táo đỏ sẽ giúp tăng hiệu quả dưỡng huyết.

Bác Hà luôn mong chị em hiểu rằng, trong Đông y, bổ huyết không chỉ là uống gì, mà là cách ta nuôi dưỡng cơ thể đều đặn qua từng ngày – ngủ sớm, ăn ấm, giữ tinh thần thư thái và chăm sóc tỳ vị tốt thì huyết tự nhiên sẽ mạnh, da tự nhiên sẽ hồng.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em thân mến, trong Đông y, huyệt Dũng Tuyền  nằm ở lòng bàn chân, được xem là huyệt nguyên khí của thận – nơi khởi nguồn cho sự sống, là điểm khởi đầu của kinh thận. Từ xa xưa, các thầy thuốc đã coi đây là “cửa sinh của cơ thể”, giúp tiếp nạp tinh khí của trời đất, điều hòa khí huyết, dưỡng tâm an thần và hỗ trợ hoạt động sinh sản.

Bác Hà thường nói với các chị em mong con rằng: “Muốn tử cung ấm, trứng khỏe, kinh đều, thì trước hết phải làm cho thận khí sung mãn.” Và một trong những cách đơn giản, tự nhiên nhất để làm được điều đó chính là day ấn huyệt Dũng Tuyền mỗi ngày.

Vì sao huyệt Dũng Tuyền tốt cho phụ nữ muốn thụ thai?

Theo y học cổ truyền, thận chủ sinh dục, tàng tinh, sinh huyết, đồng thời có quan hệ mật thiết với tử cung. Khi thận khí đầy, kinh nguyệt đều, rụng trứng ổn định, tử cung ấm và dễ thụ thai. Ngược lại, thận hư khiến **khí huyết không đủ nuôi dưỡng tử cung, làm trứng yếu, kinh ít hoặc loãng, khó thụ thai.

👉 Huyệt Dũng Tuyền khi được kích hoạt đúng cách sẽ mang lại nhiều lợi ích:
🌿 Giúp bổ thận, ích tinh, làm ấm tử cung và cải thiện tuần hoàn máu vùng hạ tiêu.
🌿 Hỗ trợ điều hòa nội tiết, làm kinh nguyệt đều và giảm các triệu chứng như tay chân lạnh, mệt mỏi.
🌿 Giúp an thần, ngủ ngon, nhờ đó cơ thể được phục hồi, tâm trí thư thái – yếu tố quan trọng giúp dễ thụ thai.

Cách xác định và day bấm huyệt Dũng Tuyền

📍 Vị trí: Huyệt nằm ở lòng bàn chân, chỗ lõm xuống khi chị em co ngón chân lại. Nó nằm ở 1/3 trước của lòng bàn chân, ngay dưới chỗ chia đôi giữa gan bàn chân và đầu ngón chân.

👉 Cách day ấn đúng cách:

Ngâm chân nước ấm khoảng 10–15 phút (nên cho thêm vài lát gừng tươi hoặc muối hạt để tăng hiệu quả).

Dùng ngón tay cái ấn vào huyệt Dũng Tuyền, day tròn theo chiều kim đồng hồ từ nhẹ đến mạnh trong 3–5 phút mỗi chân.

Sau đó xoa ấm toàn bàn chân bằng hai bàn tay cho đến khi lòng bàn chân hồng và nóng lên.

Thời điểm và tần suất bấm huyệt để đạt hiệu quả tốt nhất

🌙 Thời điểm vàng:

Bác Hà khuyên chị em nên thực hiện mỗi tối trước khi đi ngủ, khi cơ thể thư giãn nhất, hoặc buổi sáng sớm trước khi ra khỏi giường để kích hoạt khí huyết.

Với những chị em đang trong giai đoạn chuẩn bị mang thai, nên kiên trì day bấm hàng ngày, đặc biệt là trước và sau kỳ rụng trứng 1 tuần để hỗ trợ khí huyết lưu thông tốt đến tử cung và buồng trứng.

⏳ Tần suất:

Thực hiện 2 lần/ngày, mỗi lần 5–10 phút, đều đặn trong ít nhất 2–3 tháng để cảm nhận sự thay đổi rõ rệt về giấc ngủ, kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản.

Lưu ý khi thực hiện

🌿 Không day bấm huyệt khi đang sốt cao, mệt mỏi, hoặc trong những ngày hành kinh nhiều máu. 🌿 Phụ nữ đang mang thai **không nên bấm huyệt này**, vì có thể kích thích co bóp tử cung. 🌿 Nếu lòng bàn chân có vết thương hở, chị em nên đợi hồi phục hẳn rồi mới thực hiện.

Bác Hà chia sẻ thêm

Bác Hà đã gặp rất nhiều chị em sau một thời gian **kiên trì bấm huyệt Dũng Tuyền kết hợp ăn uống dưỡng thận**, kinh nguyệt đều hơn, giấc ngủ sâu hơn, và nhiều người đã đón tin vui tự nhiên mà không cần can thiệp phức tạp.

Bấm huyệt Dũng Tuyền là liệu pháp dưỡng sinh an toàn, hiệu quả và gần gũi, giúp cơ thể tự điều chỉnh. Nhưng để đạt được kết quả tốt, chị em nên kết hợp thêm chế độ ăn ấm, bổ sung thực phẩm dưỡng thận như đậu đen, vừng đen, thịt nạc, cá hồi, trứng gà, táo đỏ cùng các thảo dược như Đương quy và Hà thủ ô.

Một cơ thể ấm áp, khí huyết dồi dào chính là nền tảng tốt nhất cho việc thụ thai tự nhiên.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em thân mến, khi cơ thể xuất hiện cùng lúc các biểu hiện như: mất ngủ, tóc rụng nhiều, tay chân lạnh, da sạm và kinh nguyệt ít, Bác Hà nhận thấy đây là dấu hiệu rất điển hình của khí huyết hư và thận dương suy. Theo Đông y, người phụ nữ khỏe mạnh phải có khí đầy – huyết đủ – tạng phủ điều hòa, khi đó kinh nguyệt mới đều, da dẻ hồng hào, tóc bóng mượt, giấc ngủ sâu và tinh thần ổn định.

Còn khi khí huyết suy, can – tỳ – thận bị rối loạn, năng lượng nuôi dưỡng toàn thân yếu đi, từ đó sinh ra hàng loạt biểu hiện như em đang gặp phải.

Giải thích theo góc nhìn Đông y

🌿 Tóc rụng nhiều, da sạm, tay chân lạnh: Là do thận dương hư – tức là phần “lửa” trong cơ thể bị yếu, máu lưu thông kém, không đủ để nuôi da và tóc. Khi ấy, chị em dễ lạnh tay chân, người uể oải, da tái nhợt, sạm xỉn.
🌿 Mất ngủ, hay mệt mỏi: Khi tâm tỳ hư, huyết không đủ để dưỡng tâm, người phụ nữ dễ bồn chồn, khó ngủ, giấc ngủ chập chờn, dễ quên và dễ xúc động.
🌿 Kinh nguyệt ít, không đều: Là do huyết hư và khí trệ. Huyết hư khiến huyết hải (tử cung) không đầy, kinh ra ít; khí trệ làm kinh ra không thông, chu kỳ rối loạn, đôi khi chậm, đôi khi sớm.
Bác Hà thường nói, đây là giai đoạn cơ thể “thiếu năng lượng sống”, nếu không bồi bổ đúng cách, lâu dần sẽ ảnh hưởng khả năng sinh sản, sắc đẹp và cả tinh thần.

Cách khắc phục theo Đông y

Để điều hòa tình trạng này, chị em cần kết hợp bổ khí – dưỡng huyết – ôn thận – an thần, giúp cơ thể ấm lên, máu huyết lưu thông, giấc ngủ sâu và kinh nguyệt đều trở lại.
🌸 Bổ huyết, dưỡng da, đẹp tóc:
Các vị thuốc như Đương quy, Hà thủ ô, Thục địa có tác dụng dưỡng huyết, làm hồng hào làn da, giúp tóc dày mượt.
🌸 Ôn thận, tăng tuần hoàn:
Dùng thêm các vị như Ngưu tất, Đan sâm, Hoàng kỳ giúp tăng tuần hoàn, làm ấm tứ chi, cải thiện khí huyết nuôi cơ thể.
🌸 An thần, cải thiện giấc ngủ:
Dược liệu như toan táo nhân, viễn chí, bá tử nhân giúp an thần, dưỡng tâm, giúp chị em dễ ngủ, tinh thần thư giãn hơn.
🌸 Điều hòa kinh nguyệt:
Dùng thêm Ích mẫu để hỗ trợ hoạt huyết, điều hòa chu kỳ, giúp kinh nguyệt ra đều, màu tươi hơn.

Dưỡng sinh giúp cải thiện tình trạng nhanh hơn

Bác Hà khuyên chị em nên:
💧 Uống nước ấm thường xuyên, tránh đồ lạnh.
🍲 Ăn các món bổ huyết như cháo gạo nếp nấu táo đỏ, canh chân giò hầm đương quy, tim heo hầm long nhãn.
🧘‍♀️ Tập nhẹ mỗi sáng với các bài thông kinh hoạt huyết (xem bài tập), hoặc đi bộ 30 phút mỗi ngày để kích hoạt tuần hoàn.
🌿 Tránh thức khuya, căng thẳng; mỗi tối nên ngâm chân nước ấm gừng muối 15 phút để tăng tuần hoàn huyết mạch.

Lời nhắn từ Bác Hà

Chị em mình đôi khi bận rộn mà quên mất rằng, cơ thể người phụ nữ rất nhạy cảm. Mỗi biểu hiện như mất ngủ, tóc rụng hay kinh ít đều là “tiếng nói nhỏ” của tạng phủ đang yếu dần. Chỉ cần chị em biết lắng nghe, chăm sóc đúng hướng theo Đông y, khí huyết sẽ được phục hồi, da sáng, tóc khỏe và kinh nguyệt trở lại ổn định.
— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Với chị em 26 tuổi mà kỳ kinh chỉ xuất hiện trong 2 ngày thì Bác Hà chia sẻ rằng, đây là dấu hiệu “kinh ít”– một tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Thông thường, kinh nguyệt của người khỏe mạnh sẽ kéo dài từ 3 đến 7 ngày, lượng máu từ 50–80ml. Nếu kinh chỉ 1–2 ngày, máu ra ít, sẫm màu hoặc loãng nhạt, thì cơ thể đang có sự mất cân bằng về khí huyết hoặc rối loạn hoạt động của tạng can – tỳ – thận.

Theo Đông y, kinh nguyệt là biểu hiện trực tiếp của huyết hải –  trong cơ thể. Khi khí huyết sung mãn, kinh nguyệt sẽ đều, đỏ tươi, lượng vừa phải. Còn khi huyết hư, khí yếu, kinh sẽ ngắn, ít, có thể kèm đau bụng, hoa mắt, chóng mặt hoặc da dẻ nhợt nhạt.

Nguyên nhân khiến kinh nguyệt ngắn theo góc nhìn Đông y

Bác Hà thấy đa phần chị em bị kinh chỉ 2 ngày thường rơi vào các nhóm sau:

🌿 Tỳ khí hư yếu: Tỳ là cơ quan vận hóa thức ăn, tạo nguồn huyết cho cơ thể. Khi tỳ hư, việc sinh huyết kém, dẫn đến huyết hải không đầy, kinh nguyệt ít và nhanh hết.

🌿 Can khí uất: Căng thẳng, áp lực kéo dài làm can mất điều đạt, khí huyết lưu thông kém, kinh nguyệt rối loạn, thậm chí vô kinh.

🌿 Thận hư: Thận tàng tinh, chủ sinh dục. Khi thận yếu, tinh huyết không đầy đủ, chu kỳ rút ngắn, máu kinh ít, có thể kèm dấu hiệu mệt mỏi, lạnh tay chân, giảm ham muốn.

🌿 Mất cân bằng dinh dưỡng hoặc giảm cân quá mức: Bác Hà gặp nhiều chị em ăn kiêng, giảm tinh bột quá đà khiến tỳ vị tổn thương, huyết khí suy, ảnh hưởng đến kinh nguyệt.

Uống gì để hỗ trợ kinh đều và dài ngày hơn?

Trong Đông y, Bác Hà luôn chú trọng **bổ huyết, kiện tỳ, điều can và dưỡng thận** để giúp chu kỳ kinh ổn định. Tùy thể trạng từng người mà có hướng kết hợp khác nhau, song các vị thuốc sau thường được dùng hỗ trợ:

🌸 Đương quy – “Thánh dược bổ huyết”, giúp tăng lưu thông khí huyết, dưỡng huyết, điều kinh.

🌸 Ích mẫu – có tác dụng hoạt huyết, giúp đẩy huyết cũ ra ngoài, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt.

🌸 Thục địa, Hà thủ ô, Đan sâm – giúp bổ huyết, dưỡng âm, hỗ trợ cơ thể khỏe mạnh từ bên trong.

🌸 Ngưu tất, Xuyên khung – giúp hoạt huyết, lưu thông khí huyết vùng hạ tiêu, từ đó kinh nguyệt đều và màu sắc tươi hơn.

Ngoài ra, chị em nên bổ sung thêm các món ăn dưỡng huyết như cháo gạo nếp với táo đỏ, canh chân giò hầm đương quy, nước ép củ dền hoặc nước mía nấu củ cải đỏ (xem chi tiết).

Lời khuyên của Bác Hà cho chị em có kinh ngắn

💧 Giữ tinh thần thoải mái, tránh thức khuya và căng thẳng. 🍲 Ăn đủ chất, đặc biệt là nhóm thực phẩm giàu sắt, vitamin B, và các món có tính ôn ấm. 🏃‍♀️ Tập luyện nhẹ nhàng như yoga hoặc bài tập thông kinh hoạt huyết mà Bác Hà đã chia sẻ (xem bài tập). 🌿 Nếu tình trạng kéo dài trên 3 tháng, chị em nên đi khám để kiểm tra chức năng nội tiết, tạng phủ và được tư vấn phác đồ điều hòa kinh theo Đông y phù hợp.

Bác Hà hiểu rằng, kinh nguyệt là “tấm gương phản chiếu sức khỏe sinh sản” của người phụ nữ. Việc kinh ngắn không chỉ ảnh hưởng khả năng sinh nở mà còn làm da sạm, người mệt mỏi, tóc yếu. Vì vậy, điều hòa khí huyết chính là chìa khóa để giữ gìn sức khỏe, sắc đẹp và thiên chức làm mẹ của chị em.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em thân mến, 🌿

Bài thuốc mà chị em nhắc tới gồm Hoài sơn, Bách hợp, Hạnh nhân ngọt, Quả lê, Hạt sen, Tuyết nhĩ và Phục linh trắng — đây là nhóm vị thuốc có tính bổ dưỡng, thanh phế, nhuận tỳ và an thần nhẹ, thường được dân gian sử dụng để làm mát phổi, giúp ngủ ngon, tăng cường sức khỏe và hỗ trợ tiêu hóa.

Dưới góc nhìn của Đông y, từng vị trong bài này đều có đặc tính riêng mà mẹ đang cho con bú cần hiểu rõ trước khi dùng:

🌿 Hoài sơn có tác dụng kiện tỳ, ích khí, giúp tăng sức tiêu hóa và nâng cao sức đề kháng. Vị này dùng được cho phụ nữ sau sinh, đặc biệt là người mệt mỏi, tiêu hóa kém.

🌸 Bách hợp giúp dưỡng âm, an thần, nhưng vì tính hơi hàn nên nếu chị em dễ lạnh bụng, đi ngoài phân lỏng thì chỉ nên dùng lượng nhỏ.

🌰 Hạnh nhân ngọt có tác dụng nhuận phế, giảm ho, song chứa amygdalin – một hoạt chất nếu dùng nhiều có thể gây kích ứng nhẹ, vì thế phụ nữ cho con bú chỉ nên dùng lượng vừa phải, không nên uống hàng ngày.

🍐 Quả lê thanh nhiệt, mát phổi, nhưng vì có tính mát nên nếu sữa loãng, hay lạnh bụng thì chị em nên nấu chín kỹ, không ăn sống để tránh ảnh hưởng tiêu hóa và chất lượng sữa.

🌼 Hạt sen và tuyết nhĩ đều giúp an thần, dưỡng âm, cải thiện giấc ngủ, rất tốt cho phụ nữ sau sinh thường xuyên mệt mỏi, mất ngủ.

🍄 Phục linh trắng giúp lợi thủy, kiện tỳ, giảm phù nề nhẹ, an toàn khi dùng đúng liều lượng.

💧 Như vậy, nếu chị em nấu hỗn hợp này để uống 1–2 lần/tuần, dùng khi còn ấm, không uống lạnh và không thay thế hoàn toàn nước lọc hằng ngày thì có thể sử dụng được trong thời gian cho con bú.
Ngược lại, nếu uống quá thường xuyên hoặc uống lạnh, có thể khiến tỳ vị bị hàn, ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa và hệ tiêu hóa của cả mẹ lẫn bé.

Bác Hà hiểu rằng thời kỳ sau sinh, cơ thể người mẹ rất nhạy cảm, nên mọi thực phẩm dù là bổ dưỡng cũng cần dùng đúng cách.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em thân mến, công thức “Bổ khí dưỡng huyết, kiện tỳ sinh khí” với táo tươi và táo đỏ là một bài uống dân dã nhưng lại mang tinh thần của Đông y rất rõ ràng. Táo đỏ giúp dưỡng huyết, an thần, bổ tỳ vị; táo tươi lại sinh tân, kiện khí, hỗ trợ tiêu hóa. Hai vị này kết hợp sẽ giúp cơ thể cân bằng hơn, nhất là với những người hay mệt mỏi, da tái nhợt hay khó ngủ.

Trường hợp huyết áp thấp, hay chóng mặt, tay chân lạnh có nên dùng hằng ngày?

Bác Hà hiểu cảm giác của chị em khi hay hoa mắt, tay chân lạnh, người yếu, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc khi thay đổi thời tiết. Với những biểu hiện như vậy, cơ thể thường thuộc thể “khí huyết lưỡng hư” – tức là khí yếu không đủ nâng đỡ, huyết lại kém nuôi dưỡng. Khi đó, việc dùng táo đỏ kết hợp táo tươi là khá phù hợp. Tuy nhiên, Bác Hà khuyên chị em nên uống với lượng vừa phải – mỗi ngày khoảng 3–5 quả táo đỏ cùng 1 quả táo tươi nấu nước, chia làm 1–2 lần uống, không nên uống thay nước lọc cả ngày.

Uống lâu có nóng trong người không?

Theo Đông y, táo đỏ vị ngọt, tính ôn. Nếu chị em dùng lượng nhiều hoặc cơ địa thiên về “nhiệt” (hay bốc hỏa, nổi mụn, táo bón…) thì uống lâu ngày có thể gây cảm giác nóng nhẹ hoặc đầy bụng. Ngược lại, nếu thuộc thể “hàn” – tay chân lạnh, sắc mặt nhợt, hay mệt, dễ rối loạn tiêu hóa do tỳ vị yếu – thì bài này lại giúp điều hòa, làm ấm trung tiêu, kích thích tiêu hóa tốt hơn.

Cách dùng đúng để vừa bổ vừa không gây khó chịu

Chị em có thể nấu ấm nhẹ cùng vài lát cam thảo hoặc gừng tươi, sẽ giúp điều hòa vị ngọt của táo và hỗ trợ tiêu hóa. Không nên cho đường, đặc biệt là đường phèn, vì dễ sinh đàm, gây đầy bụng. Nếu đang trong giai đoạn hành kinh, có thể giảm lượng táo đỏ để tránh cảm giác ứ trệ, còn sau kỳ kinh thì nên duy trì đều để bổ khí huyết.

Những lưu ý nhỏ từ Bác Hà

– Chị em có cơ địa dễ nổi mụn, hay bị nóng trong thì chỉ nên uống 2–3 lần/tuần.
– Nếu đang bị đầy hơi, khó tiêu thì nên dừng vài ngày để tỳ vị được nghỉ ngơi.
– Người bị tiểu đường hoặc tăng đường huyết nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.
– Nên kết hợp chế độ ăn đủ chất, ngủ sớm và vận động nhẹ để cơ thể tự sinh khí huyết, không phụ thuộc hoàn toàn vào thức uống bổ dưỡng.

Bác Hà vẫn thường nhấn mạnh rằng, bất cứ bài uống hay món ăn bổ dưỡng nào cũng chỉ phát huy hiệu quả khi dùng đúng người, đúng lượng và đúng thời điểm. Đừng vì thấy đơn giản mà dùng tùy tiện nhé chị em!

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

🍃 Mỗi sợi tóc bạc không chỉ là dấu vết của thời gian, mà còn là tiếng thở dài của thận và huyết. Theo Đông y, thận là gốc của cơ thể – nơi tàng trữ tinh, mà tinh lại sinh huyết; can tàng huyết, huyết lại nuôi dưỡng da, lông và tóc. Khi gan thận yếu, tinh huyết không đủ, tóc sẽ sớm bạc, khô xơ, yếu và dễ gãy rụng. Bác Hà thấy nhiều chị em loay hoay tìm dầu gội, thuốc bôi, mà quên mất rằng tóc cần được nuôi dưỡng từ bên trong – nơi khởi nguồn của sự sống.

Đông y nhìn tóc bạc sớm ra sao?

Theo kinh nghiệm của Bác Hà, tóc bạc sớm thường không đơn giản chỉ là chuyện thẩm mỹ. Đó là dấu hiệu báo hiệu gan thận đang “mệt”, huyết và tinh chưa đủ sung túc. Khi tinh huyết suy, tóc – vốn được nuôi bằng huyết – sẽ mất đi độ bóng, đen và sức sống. Đông y gọi hiện tượng này là “huyết hư, thận hư, tinh suy”.

Bác Hà luôn khuyên chị em, muốn giữ mái tóc đen bóng, mềm mượt, hãy bắt đầu từ việc dưỡng can, bổ thận và làm đầy tinh huyết. Tóc chính là tấm gương phản chiếu nội tạng – gan thận khỏe thì tóc mới khỏe, da mới sáng, tinh thần mới tươi.

Công thức “Trà Đen Tóc” – Dưỡng từ gốc, đẹp từ bên trong

🌿 Bác Hà chia sẻ với chị em một công thức rất dễ làm, gọi vui là “Trà Đen Tóc” – thứ trà vừa nhẹ nhàng, vừa nuôi dưỡng tinh huyết mỗi ngày:

• 5g đậu đen – bổ thận, lợi thủy, dưỡng huyết.
• 5g kỷ tử – dưỡng can, ích tinh, sáng mắt, giúp huyết lưu thông.
• 5g hoài sơn – kiện tỳ, bổ thận, sinh tinh dưỡng huyết.

Ba vị thuốc này hòa quyện với nhau như một “tam giác vàng” trong Đông y – vừa bổ can thận, vừa dưỡng huyết sinh tinh. Chị em chỉ cần hãm như trà, uống ấm mỗi ngày, kiên trì 7 ngày liên tục. Mỗi ngụm trà là một lần tiếp thêm sinh khí cho gan thận, để tóc được nuôi dưỡng từ gốc, đen dần lên, bớt gãy rụng, da dẻ cũng sáng mịn hơn.

Vì sao nên nuôi tóc bằng trà thảo mộc?

Bác Hà luôn tâm niệm, Đông y không chạy theo tốc độ, mà chú trọng sự cân bằng. Một ấm trà nhỏ, nhưng nuôi dưỡng cả cơ thể – giúp chị em an thần, dưỡng khí, bổ huyết mà không lo tác dụng phụ. So với việc dùng mỹ phẩm bên ngoài, chăm sóc tóc bằng trà thảo mộc là cách tự nhiên, bền vững và an toàn hơn.

Đừng vội mong kết quả sau vài ngày, vì tóc cũng như cây, cần thời gian để hấp thu dưỡng chất. Khi tinh huyết đầy, tóc sẽ tự biết “đường” mà đen lại thôi.

Đôi lời của Bác Hà gửi chị em 🍵

Tóc bạc, tóc yếu hay da sạm không chỉ là chuyện bên ngoài, mà là tiếng nói của cơ thể muốn được quan tâm. Bác Hà mong rằng, mỗi chị em hãy dành cho mình chút thời gian nhỏ mỗi ngày – pha một ấm trà ấm, hít thở sâu, để cơ thể được nuôi dưỡng thật sự từ bên trong. Khi tâm an, huyết thuận, thận khỏe – mái tóc sẽ tự nhiên đen mượt, tươi trẻ như chính tinh thần của chị em vậy.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Chị em thân mến, trong những ngày “đèn đỏ”, cơ thể người phụ nữ có nhiều thay đổi – không chỉ là sự thoát huyết ở tử cung mà còn là giai đoạn âm dương trong cơ thể có phần mất cân bằng. Đông y cho rằng, khi hành kinh, khí huyết đang hư, vệ khí yếu nên cơ thể dễ bị phong – hàn – thấp tà xâm nhập, đặc biệt là vùng kín. Nếu không biết cách chăm sóc, rất dễ dẫn đến các tình trạng viêm nhiễm phụ khoa, rối loạn kinh nguyệt hay đau bụng kinh kéo dài.

Bác Hà luôn nhắc chị em rằng: “Trong những ngày này, cơ thể mình cần được yêu thương, giữ ấm và chăm sóc kỹ lưỡng hơn bất kỳ thời điểm nào khác”.

Vệ sinh vùng kín đúng cách trong ngày “đèn đỏ”

🩸 1. Thay băng vệ sinh thường xuyên
Chị em nên thay băng khoảng 4 tiếng/lần, ngay cả khi lượng kinh ít. Việc để băng quá lâu khiến vi khuẩn phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, dễ gây viêm nhiễm.

🫧 2. Rửa vùng kín nhẹ nhàng, đúng cách
Nên sử dụng nước ấm sạch, rửa nhẹ tay theo hướng từ trước ra sau. Tuyệt đối không thụt rửa sâu hoặc dùng dung dịch có mùi thơm nồng. Nếu muốn dùng dung dịch vệ sinh, chị em nên chọn loại dịu nhẹ, có độ pH phù hợp, giúp cân bằng môi trường âm đạo.

💨 3. Giữ vùng kín khô thoáng
Sau khi vệ sinh, cần lau nhẹ bằng khăn mềm, khô và sạch. Mặc quần lót cotton thoáng khí, tránh quần bó sát.

Những điều nên tránh trong kỳ kinh

🌧️ Không tắm nước lạnh, không ngâm mình lâu
Theo Đông y, nước lạnh có thể khiến hàn khí xâm nhập qua da, đặc biệt là vùng hạ tiêu – ảnh hưởng đến tử cung, làm khí huyết ứ trệ, dẫn tới đau bụng kinh hoặc rong kinh.

🔥 Không uống đồ lạnh, tránh thức khuya
Cả hai điều này đều khiến khí huyết lưu thông kém. Thay vào đó, Bác Hà khuyên chị em nên dùng nước ấm, có thể pha thêm vài lát gừng tươi giúp làm ấm tỳ vị, hỗ trợ giảm đau bụng kinh.

🛋️ Hạn chế vận động mạnh và quan hệ
Trong kỳ hành kinh, cổ tử cung mở rộng hơn, nếu quan hệ hoặc vận động quá mạnh có thể khiến vi khuẩn dễ xâm nhập, tăng nguy cơ viêm nhiễm vùng kín.

Dưỡng sinh trong kỳ kinh để cơ thể hồi phục nhanh

🍵 Ăn uống đủ dinh dưỡng
Chị em nên bổ sung các món giúp bổ huyết, kiện tỳ như cháo gạo lứt, canh rau ngót, thịt bò, trứng gà…
Trong Đông y, những thực phẩm như đương quy, ích mẫu, xuyên khung thường được dùng trong các bài thuốc giúp lưu thông khí huyết, giảm đau bụng kinh, điều hòa kinh nguyệt.

Bác Hà có chia sẻ chi tiết hơn trong bài viết 5 huyệt đạo Đông y giúp chị em giảm đau bụng kinh hiệu quả
– chị em có thể tham khảo để tự chăm sóc tại nhà an toàn.

🧘‍♀️ Giữ tinh thần thư giãn
Căng thẳng sẽ khiến khí huyết uất kết, làm cơn đau bụng kinh nặng hơn. Chị em có thể tập hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ, hoặc xoa bụng dưới bằng tay ấm để khí huyết lưu thông.

Khi nào nên đi khám?

Nếu chị em thấy xuất hiện các dấu hiệu như: mùi hôi vùng kín, ngứa ngáy, dịch bất thường, đau bụng dữ dội hoặc hành kinh kéo dài… thì nên chủ động thăm khám sớm để được hướng dẫn chăm sóc đúng.
Bác Hà từng gặp nhiều trường hợp chị em chủ quan, để viêm nhiễm kéo dài mới đến khám, dẫn tới viêm loét cổ tử cung hoặc rối loạn kinh nguyệt khó hồi phục.

Lời khuyên của Bác Hà

Chăm sóc vùng kín trong ngày “đèn đỏ” không chỉ là giữ vệ sinh, mà còn là cách chị em nuôi dưỡng sức khỏe sinh sản lâu dài. Mỗi chu kỳ là một “tín hiệu” của cơ thể – nếu biết lắng nghe, chị em sẽ hiểu hơn về chính mình và phòng tránh được nhiều rắc rối sau này.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Gần đây, nhiều chị em truyền tai nhau rằng rửa vùng kín bằng nước lá trà xanh có thể giúp “giải quyết” tình trạng viêm nhiễm phụ khoa. Bác Hà hiểu tâm lý lo lắng và mong muốn tìm giải pháp tự nhiên của chị em, tuy nhiên, không phải cách dân gian nào cũng thật sự an toàn nếu áp dụng sai.

Tác dụng của lá trà xanh theo góc nhìn Đông y

Trong Đông y, lá trà xanh có vị chát, tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm nhẹ và giúp làm se niêm mạc. Nhờ những đặc tính này, trà xanh thường được dùng ngoài da để hỗ trợ giảm viêm, ngứa, đặc biệt là trong các trường hợp da bị mẩn đỏ, rôm sảy hay viêm nhẹ.

Bác Hà nhận thấy, khi dùng đúng cách, nước lá trà xanh có thể hỗ trợ làm sạch vùng kín nhẹ nhàng, giảm bớt cảm giác khó chịu do ngứa rát tạm thời. Tuy nhiên, điều quan trọng là cách dùng, tần suất và cơ địa mỗi người đều khác nhau. Nếu dùng không đúng, lợi chưa thấy mà hại đã đến.

Nguy cơ tiềm ẩn khi lạm dụng nước lá trà xanh

Nhiều chị em nghĩ rằng lá trà xanh lành tính nên càng dùng nhiều càng tốt. Nhưng Bác Hà muốn nhấn mạnh rằng, vùng kín là khu vực rất nhạy cảm, có hệ vi sinh và độ pH đặc trưng để bảo vệ tự nhiên. Khi rửa thường xuyên bằng nước có tính chát như trà xanh, môi trường âm đạo dễ bị mất cân bằng, vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn có hại phát triển.

Bên cạnh đó, nếu lá trà xanh không được rửa sạch, còn tồn dư thuốc trừ sâu hoặc nấu không đúng cách, nước có thể chứa tạp chất gây kích ứng, viêm ngược, hoặc bỏng rát vùng kín.

Dùng trà xanh sao cho đúng cách

Nếu chị em vẫn muốn sử dụng lá trà xanh, Bác Hà gợi ý nên thực hiện đúng cách để giảm nguy cơ kích ứng:

• Chỉ nên dùng lá trà xanh tươi, rửa thật sạch, đun sôi kỹ ít nhất 5–10 phút.
• Để nước nguội ấm, không dùng nước quá nóng để rửa.
• Không ngâm vùng kín trong nước trà xanh, chỉ nên rửa nhẹ bên ngoài.
• Không dùng quá 1–2 lần/tuần và không thay thế dung dịch vệ sinh phụ nữ hàng ngày.
• Nếu có dấu hiệu ngứa, rát, khí hư bất thường – nên đi khám sớm để xác định nguyên nhân chứ không nên tự xử lý tại nhà.

Góc nhìn Đông y trong chăm sóc vùng kín

Theo Đông y, các chứng viêm nhiễm phụ khoa thường liên quan tới tình trạng “thấp nhiệt hạ tiêu”, tức là cơ thể tích tụ nhiệt và ẩm ở vùng dưới, khiến khí huyết không điều hòa. Vì vậy, thay vì chỉ rửa ngoài da, chị em cần điều chỉnh cả bên trong – từ việc ăn uống, nghỉ ngơi, giữ tinh thần thư thái đến hỗ trợ cơ thể điều hòa khí huyết và tăng sức đề kháng vùng kín.

Bác Hà thường khuyên chị em nên:

• Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, uống đủ nước.
• Hạn chế đồ cay nóng, rượu bia, đồ chiên rán.
• Giữ vùng kín luôn khô thoáng, thay quần lót thường xuyên.
• Không tự ý đặt thuốc hay dùng mẹo dân gian khi chưa có chỉ định.

Nếu chị em muốn tìm hiểu kỹ hơn về các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa và cách chăm sóc vùng kín an toàn theo Đông y, có thể đọc thêm chia sẻ của Bác Hà tại đây: Viêm âm đạo do nấm Candida.

Bác Hà chia sẻ đôi lời

Bác Hà luôn hiểu rằng, phụ nữ mình đôi khi ngại ngùng khi nói về vùng kín, nên thường tự tìm các cách dân gian để “tự chữa”. Tuy nhiên, mỗi cơ địa khác nhau, nên điều phù hợp với người này chưa chắc đã tốt cho người khác. Vì thế, chị em đừng chủ quan nhé, hãy lắng nghe cơ thể mình và khi thấy dấu hiệu bất thường, hãy tìm đến người có chuyên môn để được hướng dẫn an toàn.

Chăm sóc vùng kín đúng cách không chỉ giúp phòng tránh viêm nhiễm mà còn giúp giữ gìn sự tự tin, thoải mái trong cuộc sống hằng ngày.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —