Viêm lộ tuyến cổ tử cung: Tâm sự của Bác Hà gửi chị em

Chị em thân mến, hôm nay Bác Hà muốn gửi đôi lời gần gũi về viêm lộ tuyến cổ tử cung – một tình trạng quá quen trong phòng khám nhưng vẫn dễ bị xem nhẹ. Nhiều chị em âm thầm chịu khí hư bất thường, ngứa rát hay chảy máu sau quan hệ mà ngại đi khám. Tâm sự này mong giúp chị em hiểu đúng, nhận biết sớm và chủ động chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là gì, có đáng lo không?

Lộ tuyến là hiện tượng lành tính khi tế bào tuyến từ ống cổ tử cung “đi” ra ngoài bề mặt. Khi vùng này bị vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng tấn công sẽ thành viêm. Không phải ai có lộ tuyến cũng cần can thiệp; điều quan trọng là đánh giá có viêm hay không, diện tích tổn thương (độ 1–3) và nhu cầu sinh sản để chọn hướng xử trí phù hợp, tránh điều trị quá tay hoặc bỏ sót vấn đề.

Triệu chứng viêm lộ tuyến chị em hay bỏ qua

Nhiều triệu chứng viêm lộ tuyến trông giống viêm âm đạo thông thường nên dễ chủ quan. Chị em chú ý nếu có:

• Khí hư ra nhiều, dai hoặc vón; màu vàng, xanh hay trắng đục; mùi hôi khó chịu.
• Ngứa rát vùng kín; đau khi quan hệ; chảy máu sau giao hợp hoặc sau vận động mạnh.
• Tiểu buốt, tiểu rát; cảm giác nặng bụng dưới; kinh nguyệt rối loạn.
• Ra máu lấm tấm ngoài kỳ kinh lặp đi lặp lại.

Đừng tự chẩn đoán, đừng ngại thăm khám. Xét nghiệm đúng giúp xác định tác nhân gây viêm và rút ngắn hành trình điều trị.

Nguyên nhân viêm lộ tuyến và yếu tố nguy cơ

Về cốt lõi, nguyên nhân viêm lộ tuyến thường xuất phát từ mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo và rối loạn pH, đi kèm các yếu tố thuận lợi:

• Biến động nội tiết (mang thai, sau sinh, dùng thuốc tránh thai) làm tăng tiết dịch.
• Thụt rửa sâu, dùng xà phòng kiềm cao hoặc dung dịch không phù hợp.
• Quan hệ tình dục không an toàn; vệ sinh trước – sau quan hệ chưa đúng cách.
• Đặt dụng cụ tử cung, can thiệp phụ khoa gần đây; tiền sử viêm âm đạo kéo dài.
• Miễn dịch giảm do stress, thiếu ngủ, dinh dưỡng chưa cân bằng.

Khi nào cần đi khám và chẩn đoán gồm những gì?

Hãy gặp bác sĩ khi triệu chứng kéo dài hơn 1–2 tuần, tái phát nhiều lần hoặc xuất hiện chảy máu sau quan hệ. Thường quy trình sẽ gồm:

1. Khám phụ khoa bằng mỏ vịt để quan sát cổ tử cung, ước lượng diện tích lộ tuyến.
2. Lấy dịch âm đạo xét nghiệm (nấm, vi khuẩn, Trichomonas), đánh giá pH.
3. Thực hiện Pap smear và/hoặc xét nghiệm HPV theo độ tuổi, tiền sử.
4. Soi cổ tử cung; sinh thiết khi có nghi ngờ tổn thương bất thường.

Điều trị viêm lộ tuyến: lộ trình an toàn theo kinh nghiệm lâm sàng

Mục tiêu của điều trị viêm lộ tuyến là xử lý tác nhân, phục hồi hệ vi sinh, bảo tồn cổ tử cung và giảm tái phát. Lộ trình phải cá thể hóa, tránh “đơn thuốc truyền miệng” hoặc tự đặt thuốc kéo dài.

Nguyên tắc Bác Hà luôn nhắc với chị em

• Tuân thủ phác đồ đã kê; dùng đủ liều – đủ thời gian, không tự ý ngắt quãng.
• Kết hợp phục hồi pH và lợi khuẩn; thay đổi thói quen vệ sinh theo hướng dịu nhẹ.
• Tái khám đúng hẹn để đánh giá đáp ứng và điều chỉnh khi cần.

Các lựa chọn điều trị thường gặp

• Nội khoa: thuốc đặt/uống kháng nấm, kháng khuẩn theo kháng sinh đồ; thuốc giảm viêm; sản phẩm hỗ trợ hệ vi sinh.
• Thủ thuật (đốt điện, áp lạnh, laser): cân nhắc khi lộ tuyến rộng hoặc viêm tái phát dù đã điều trị nội khoa. Với chị em chưa sinh con, cần trao đổi kỹ để hạn chế nguy cơ sẹo cổ tử cung.
• Chăm sóc sau điều trị: kiêng quan hệ cho đến khi lành; giữ vùng kín khô thoáng; thay băng hợp lý; theo dõi khí hư 4–6 tuần.

Phòng ngừa viêm lộ tuyến tái phát mỗi ngày

• Vệ sinh dịu nhẹ, không thụt rửa; chọn dung dịch pH 4–6; lau khô sau tắm.
• Quan hệ an toàn; vệ sinh tay và vùng kín trước – sau quan hệ; ưu tiên bao cao su khi cần.
• Ngủ đủ, giảm stress, ăn cân bằng, hạn chế đường tinh luyện; uống đủ nước.
• Sàng lọc định kỳ: Pap/HPV theo khuyến nghị; đi khám ngay khi triệu chứng viêm lộ tuyến quay lại.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung không đáng sợ nếu phát hiện sớm, chẩn đoán đúng và điều trị có kỷ luật, đi kèm lối sống lành mạnh để phòng ngừa viêm lộ tuyến lâu dài. Khi có dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đặt lịch thăm khám – chị em luôn có thể tìm thấy sự đồng hành và lắng nghe từ Bác Hà.