Sàng lọc trước sinh: Nỗi lo của chị em và chia sẻ từ Bác Hà

Chào chị em,

Bác Hà thấu hiểu sâu sắc những trăn trở, lo lắng mà chị em phải đối mặt khi mang thai. Một trong những nỗi đau âm thầm nhưng phổ biến nhất đó là nỗi lo về dị tật bẩm sinh ở thai nhi – điều khiến không ít bà mẹ mất ăn, mất ngủ. Chính vì vậy, sàng lọc trước sinh trở thành bước vô cùng quan trọng để mẹ an tâm hơn trong hành trình làm mẹ.

Bài viết này, Bác Hà sẽ chia sẻ rõ ràng, cụ thể để chị em hiểu sàng lọc trước sinh là gì, vì sao không nên bỏ qua, và làm thế nào để kết hợp hiệu quả giữa y học hiện đại và cổ truyền nhằm đảm bảo sức khỏe mẹ và thai nhi.

Sàng lọc trước sinh là gì?

Định nghĩa sàng lọc trước sinh

Sàng lọc trước sinh là tập hợp các xét nghiệm không xâm lấn, nhằm đánh giá nguy cơ thai nhi mắc các dị tật bẩm sinh do bất thường nhiễm sắc thể như Down, Edwards, Patau… Những xét nghiệm này được thực hiện trong suốt thai kỳ – đặc biệt ở 3 tháng đầu và giữa thai kỳ – giúp phát hiện sớm những nguy cơ tiềm ẩn.

Mục đích và vai trò quan trọng

Không phải ngẫu nhiên mà ngành sản khoa hiện đại lại coi sàng lọc trước sinh là bước không thể thiếu trong chăm sóc thai kỳ. Việc phát hiện sớm dị tật bẩm sinh không chỉ giúp mẹ và bác sĩ có kế hoạch theo dõi sát sao, mà còn tạo cơ hội can thiệp sớm khi cần thiết. Đặc biệt với các chị em có nguy cơ cao – như trên 35 tuổi, có tiền sử sảy thai, mang thai nhờ IVF – thì việc sàng lọc là điều bắt buộc để bảo vệ thai nhi một cách tối ưu.

Những tâm sự của chị em khi chưa sàng lọc

Trong quá trình khám thai, rất nhiều trường hợp chị em chia sẻ: “Bác Hà ơi, cháu không biết có nên làm sàng lọc không, sợ tốn kém lại lo lắng thêm”, hay có mẹ nói “Vì điều kiện ở quê hạn chế nên đến khi đi siêu âm mới phát hiện con bị tim bẩm sinh”. Những câu chuyện ấy khiến Bác Hà trăn trở rất nhiều. Thực tế, việc không sàng lọc từ sớm khiến chị em phải đối mặt với nguy cơ sinh con bị dị tật, điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ mà còn là gánh nặng tinh thần lâu dài với gia đình.

“Nếu sàng lọc sớm, có thể tránh được bao nhiêu đau đớn về sau” – Đây là điều mà nhiều mẹ nói với Bác Hà khi sự đã rồi.

Vai trò của người mẹ trong việc chủ động bảo vệ con

Là một người mẹ, sự chủ động luôn là yếu tố then chốt giúp thai kỳ diễn ra suôn sẻ. Việc đi khám định kỳ, thực hiện các xét nghiệm như đo độ mờ da gáy, xét nghiệm máu Double test, Triple test hay xét nghiệm sàng lọc không xâm lấn (NIPT) không chỉ để an tâm, mà còn thể hiện trách nhiệm với con yêu.

Bác Hà luôn khuyên chị em: “Đừng đợi đến khi có triệu chứng mới đi khám. Đừng chủ quan khi mình cảm thấy khỏe mạnh. Và đừng ngại hỏi, đừng ngại tìm hiểu, bởi hiểu đúng mới chăm con tốt được.” Tâm lý lo lắng, sợ tốn kém hay sợ kết quả không tốt đều là điều dễ hiểu, nhưng nếu để nỗi sợ lấn át thì hậu quả sẽ còn lớn hơn nhiều.

Hiểu đúng để hành động đúng

Nhiều chị em chỉ nghe đến cụm từ “sàng lọc” mà chưa thực sự hiểu đó là gì, nên dễ bỏ qua hoặc làm theo phong trào. Nhưng khi hiểu đúng bản chất, chị em sẽ biết rằng đây là bước khoa học, nhẹ nhàng, không hề gây hại cho mẹ lẫn thai nhi – và quan trọng hơn là nó giúp phát hiện những rủi ro tiềm ẩn một cách sớm nhất.

Bác Hà mong muốn thông qua bài viết này, chị em có thể trang bị cho mình kiến thức chuẩn xác, đồng thời chủ động chăm sóc thai kỳ từ cả góc độ hiện đại lẫn Y học cổ truyền – như dùng bài thuốc an thai, dưỡng huyết, ổn định khí huyết giúp mẹ khỏe con an.

Các phương pháp sàng lọc trước sinh phổ biến hiện nay

Chị em thân mến,

Trong phần trước, Bác Hà đã giúp chị em hiểu rõ tầm quan trọng của sàng lọc trước sinh trong việc phát hiện sớm các dị tật thai nhi. Ở phần này, Bác sẽ phân tích kỹ hơn về từng phương pháp sàng lọc đang được áp dụng phổ biến hiện nay. Những thông tin này sẽ giúp chị em có cái nhìn rõ ràng, từ đó lựa chọn phù hợp với hoàn cảnh và thể trạng của mình.

1. Siêu âm đo độ mờ da gáy (NT scan)

Phương pháp này được thực hiện trong khoảng từ tuần thai thứ 11 đến 14, với mục đích đánh giá độ dày của vùng da gáy thai nhi. Một chỉ số cao có thể là dấu hiệu sớm của các hội chứng như Down, Edwards,…

Điểm cộng là phương pháp này an toàn, không xâm lấn và được tích hợp trong các buổi khám thai định kỳ. Tuy nhiên, độ chính xác chỉ ở mức tương đối, nên thường được kết hợp với các xét nghiệm máu.

2. Xét nghiệm máu – Double test và Triple test

Đây là các xét nghiệm sinh hóa giúp đo lường một số chất trong máu mẹ để đánh giá nguy cơ thai nhi mắc dị tật. Cụ thể:

• Double test: Thực hiện ở tuần thai thứ 11–13, phân tích β-hCG và PAPP-A.
• Triple test: Thực hiện ở tuần 15–20, đo lường AFP, hCG và estriol không liên hợp.

Những xét nghiệm này không chẩn đoán mà chỉ cho biết mức độ nguy cơ. Kết quả bất thường sẽ là cơ sở để bác sĩ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

3. Xét nghiệm sàng lọc không xâm lấn (NIPT)

NIPT là bước tiến đột phá trong công nghệ sàng lọc hiện nay. Phương pháp này phân tích ADN tự do của thai nhi trong máu mẹ, có thể thực hiện từ tuần thai thứ 10 trở đi. Độ chính xác cao tới 99% đối với các hội chứng di truyền phổ biến.

Dù chi phí cao hơn các xét nghiệm khác, nhưng nhiều chị em vẫn lựa chọn NIPT vì tính an toàn và độ tin cậy vượt trội. Đặc biệt, với những mẹ bầu có nguy cơ cao, NIPT là lựa chọn hàng đầu được khuyến cáo.

Bác Hà thường gặp chị em thắc mắc: “Nếu NIPT chính xác như vậy thì có cần làm các xét nghiệm khác nữa không?” Câu trả lời là tùy vào từng trường hợp cụ thể, sẽ có phác đồ sàng lọc riêng. Việc kết hợp nhiều phương pháp sẽ giúp tăng độ chính xác và giảm rủi ro bỏ sót.

4. Một số phương pháp khác

• Chọc ối và sinh thiết gai nhau: Là các phương pháp xâm lấn, thường chỉ định khi kết quả sàng lọc cho thấy nguy cơ cao.
• Siêu âm hình thái học: Thực hiện ở tuần 18–22 để kiểm tra cấu trúc cơ quan của thai nhi.

“Đừng lo lắng khi nghe đến sàng lọc – hãy coi đó là hành động yêu thương đầu tiên mà mẹ dành cho con.” – Bác Hà

Vai trò hỗ trợ của Y học cổ truyền trong quá trình sàng lọc

Không chỉ có công nghệ hiện đại mới giúp bảo vệ thai kỳ, Y học cổ truyền cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc ổn định sức khỏe mẹ bầu, từ đó góp phần tăng độ chính xác cho các phương pháp sàng lọc.

Ví dụ, bài thuốc Thái Sơn Bàn Thạch Thang do Bác Hà nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn có khả năng:

• Giúp an thai, dưỡng huyết, ổn định nội tiết tố.
• Hỗ trợ giảm tình trạng động thai, ra máu, đau bụng dưới.
• Ổn định tâm lý, ngủ ngon, bớt căng thẳng khi chờ đợi kết quả sàng lọc.

Bên cạnh đó, châm cứu, bấm huyệt – những kỹ thuật mà Bác Hà đã nghiên cứu chuyên sâu – còn giúp điều hòa khí huyết, giảm lo âu, đặc biệt hiệu quả với những mẹ bầu có dấu hiệu trầm cảm nhẹ trong thai kỳ.

Chị em có thể tham khảo thêm trong bài viết Dưỡng thai bằng Y học cổ truyền để hiểu rõ hơn về cách kết hợp hài hòa giữa hai nền y học.