Chị em thường tìm đến thuốc Tây khi bị viêm phụ khoa vì mong muốn triệu chứng giảm nhanh. Quả thật, thuốc kháng sinh, kháng nấm có thể làm giảm ngứa, bớt khí hư, hết mùi hôi chỉ sau vài ngày. Nhưng Bác Hà đã gặp không ít trường hợp sau khi ngưng thuốc một thời gian ngắn, bệnh lại tái phát, thậm chí còn nặng hơn. Điều này khiến nhiều chị em rơi vào vòng luẩn quẩn, vừa mệt mỏi, vừa lo lắng.

Vì sao thuốc Tây không thể chữa dứt điểm?

Trong Đông y, viêm phụ khoa không chỉ đơn giản là do vi khuẩn hay nấm bên ngoài xâm nhập. Căn nguyên sâu xa thường là do tạng phủ mất cân bằng, đặc biệt là tỳ, thận, can. Khi khí huyết kém, thấp nhiệt uất lại, vùng hạ tiêu dễ bị ẩm thấp, từ đó sinh ra ngứa rát, khí hư bất thường. Thuốc Tây chỉ diệt tác nhân gây bệnh, chứ chưa điều chỉnh được cái gốc là cơ thể yếu, môi trường âm đạo mất cân bằng. Bởi vậy, bệnh dễ quay trở lại.

Dấu hiệu cảnh báo bệnh mạn tính

Bác Hà thường nhắc chị em rằng, nếu thấy những biểu hiện sau đây lặp đi lặp lại thì chứng tỏ bệnh đã trở thành mạn tính:

• Khí hư ra nhiều, có mùi, lúc đặc, lúc loãng.
• Ngứa rát âm hộ kéo dài, đặc biệt khi sắp đến kỳ kinh.
• Đã dùng thuốc nhiều lần nhưng chỉ đỡ một thời gian ngắn.
• Cơ thể hay mệt mỏi, dễ viêm nhiễm ở các vị trí khác.

Khi đã ở giai đoạn này, nếu tiếp tục lạm dụng thuốc Tây, cơ thể càng yếu đi, lợi khuẩn âm đạo bị tiêu diệt, vi khuẩn hại lại có cơ hội phát triển mạnh hơn.

Giải pháp từ góc nhìn Đông y

Đông y coi trọng việc chữa từ gốc, điều hòa lại khí huyết và cân bằng âm dương trong cơ thể. Các bài thuốc thường kết hợp thảo dược có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, hoạt huyết, bổ tỳ thận. Nhờ đó, vừa loại bỏ tác nhân gây viêm, vừa làm mạnh chính khí để ngăn bệnh quay trở lại. Bác Hà đã đồng hành cùng nhiều chị em trong quá trình này, và khi cơ thể được điều chỉnh dần, các triệu chứng giảm rõ rệt, tinh thần cũng thoải mái hơn.

Lời khuyên dành cho chị em

Bác Hà muốn nhắn nhủ rằng, viêm phụ khoa tái đi tái lại không phải là “vô phương cứu chữa”. Điều quan trọng là chị em cần thay đổi cách tiếp cận:

• Không quá lạm dụng thuốc Tây, đặc biệt là tự ý mua dùng.
• Kết hợp điều trị toàn diện theo Đông y để chữa tận gốc.
• Giữ vệ sinh đúng cách, tránh thụt rửa sâu làm mất cân bằng âm đạo.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giảm đồ ngọt, cay nóng, tăng rau xanh và nước.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng vì stress cũng làm bệnh nặng thêm.

Bác Hà luôn đồng cảm với nỗi khổ khi bệnh tái đi tái lại, khiến chị em vừa khó chịu vừa tự ti trong đời sống vợ chồng. Nhưng khi tìm đúng hướng điều trị, kết hợp kiên trì chăm sóc bản thân, viêm phụ khoa hoàn toàn có thể kiểm soát và dứt điểm.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Khí hư là hiện tượng sinh lý bình thường của người phụ nữ, đóng vai trò giữ ẩm, bảo vệ âm đạo và giúp tinh trùng dễ dàng gặp trứng. Tuy nhiên, khi khí hư ra nhiều bất thường, kèm theo màu sắc hoặc mùi lạ thì chị em cần đặc biệt chú ý. Bác Hà đã gặp rất nhiều trường hợp chị em lo lắng khi thấy khí hư ra nhiều, nhưng không phải lúc nào cũng là bệnh lý.

Khi nào khí hư được coi là bình thường?

Theo Đông y, khí hư còn gọi là “đới hạ”. Nếu khí hư trong, hơi dai, không mùi, chỉ ra nhiều vào những thời điểm nhất định như trước rụng trứng, khi hưng phấn tình dục, lúc mang thai thì đó là hiện tượng sinh lý. Đây là dấu hiệu cơ thể vẫn điều hòa tốt, âm đạo được bảo vệ, chị em không cần quá lo lắng. Bác Hà thường động viên những mẹ trẻ rằng, khí hư bình thường chính là tín hiệu cơ thể đang hoạt động khỏe mạnh.

Dấu hiệu khí hư bất thường cần lưu ý

Khi khí hư ra nhiều kèm theo những thay đổi sau, đó lại là lời cảnh báo bệnh lý:

• Màu sắc bất thường: vàng, xanh, xám hoặc lẫn máu.
• Có mùi hôi, tanh khó chịu.
• Dạng đặc quánh, bã đậu, hoặc loãng như nước.
• Kèm theo ngứa rát, đau bụng dưới, tiểu buốt.

Bác Hà nhấn mạnh rằng, đây là dấu hiệu thường gặp trong các bệnh phụ khoa như viêm âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm phần phụ… Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, thậm chí là khả năng mang thai sau này.

Nguyên nhân theo góc nhìn Đông y

Đông y cho rằng, khí hư bất thường xuất phát từ sự rối loạn ở tỳ, thận và can. Khi tỳ hư, thấp khí không hóa được sẽ tích lại ở hạ tiêu sinh đới hạ nhiều. Thận hư thì khí hóa kém, dễ sinh hàn thấp. Can uất lại càng làm khí huyết ứ trệ, khí hư ra nhiều, có mùi. Chính vì vậy, nếu chỉ dùng thuốc Tây để diệt vi khuẩn, nấm thì bệnh dễ tái đi tái lại.

Lời khuyên từ Bác Hà để chị em dễ nhận biết và chăm sóc

Bác Hà muốn chia sẻ với chị em rằng, khi thấy khí hư nhiều, đừng quá hoang mang. Hãy thử quan sát kỹ tính chất của khí hư và lắng nghe cơ thể mình:

• Nếu khí hư trong, không mùi, không gây khó chịu thì đó là bình thường.
• Nếu khí hư đổi màu, có mùi, kèm ngứa rát thì nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân.
• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, mặc đồ thoáng mát.
• Ăn uống thanh đạm, hạn chế đồ ngọt, nhiều dầu mỡ để giảm thấp nhiệt.
• Kết hợp điều trị bằng Đông y khi khí hư bất thường để điều chỉnh từ gốc.

Bác Hà luôn đồng cảm với sự lo lắng của chị em, bởi bất cứ thay đổi nào ở “vùng kín” cũng dễ khiến phụ nữ mất tự tin. Nhưng chị em yên tâm, chỉ cần nhận biết đúng và xử lý kịp thời, khí hư bất thường hoàn toàn có thể kiểm soát được.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Chị em thân mến, tình trạng ngứa vùng kín, khí hư dạng bã đậu hoặc như sữa chua, đặc biệt là ngứa sâu bên trong âm đạo là biểu hiện điển hình của nấm Candida. Đây là bệnh thường gặp nhưng lại dai dẳng, nhiều chị em rơi vào cảnh điều trị nhiều lần vẫn không dứt, khiến cuộc sống và sinh hoạt vợ chồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Vì sao nấm âm đạo dễ tái phát?

Bác Hà thường nói với bệnh nhân rằng, nấm âm đạo không chỉ do tác nhân bên ngoài mà còn liên quan mật thiết đến cơ thể bên trong. Thuốc đặt, thuốc uống có thể làm giảm nhanh triệu chứng, nhưng nấm vẫn còn tiềm ẩn và môi trường âm đạo chưa được cân bằng thì bệnh sẽ quay lại. Có mấy lý do khiến bệnh khó dứt điểm:

• Sức đề kháng của cơ thể yếu, khí huyết không điều hòa.
• Môi trường âm đạo bị thay đổi do dùng thuốc Tây nhiều lần, lợi khuẩn bị tiêu diệt.
• Ăn uống nhiều đồ ngọt, cay nóng khiến thấp nhiệt sinh ra nhiều, nấm dễ phát triển.
• Căng thẳng, mất ngủ, vệ sinh không đúng cách cũng khiến bệnh tái đi tái lại.

Theo Đông y, nấm âm đạo thuộc chứng gì?

Trong y học cổ truyền, tình trạng này được xếp vào “đới hạ” do thấp nhiệt uất kết ở hạ tiêu. Khi tỳ hư, thấp dễ sinh; thận hư, khí hóa kém; can uất, khí huyết ứ trệ – tất cả tạo điều kiện cho nấm bùng phát. Vì vậy, chỉ trị phần ngọn bằng thuốc đặt sẽ khó bền lâu. Cái gốc vẫn cần điều chỉnh lại khí huyết, thanh thấp nhiệt, kiện tỳ, bổ thận, sơ can thì mới mong ổn định lâu dài.

Lời khuyên của Bác Hà cho chị em đang bị nấm tái phát

Với tình trạng của em, Bác Hà nghĩ rằng không nên quá phụ thuộc vào thuốc đặt nữa, mà cần điều trị toàn diện và kiên trì:

• Tham khảo hướng điều trị bằng Đông y, sử dụng thảo dược thanh nhiệt, trừ thấp, sát khuẩn nhẹ nhàng và an toàn, giúp âm đạo trở lại cân bằng tự nhiên.
• Giữ vệ sinh vùng kín sạch, khô thoáng, tránh lạm dụng dung dịch vệ sinh có tính tẩy mạnh.
• Ăn uống giảm đường, hạn chế bia rượu, tăng rau xanh, uống nhiều nước.
• Duy trì thói quen ngủ đủ, tinh thần thoải mái để tăng sức đề kháng.
• Nếu có chồng/bạn tình, nên điều trị song song để tránh lây chéo.

Đồng hành cùng chị em

Bác Hà hiểu rằng, ngứa ngáy kéo dài khiến chị em rất khó chịu và dễ sinh tâm lý chán nản. Nhưng chị em yên tâm, nấm âm đạo hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu tìm đúng hướng điều trị. Đông y đi từ gốc rễ, không chỉ giúp hết ngứa, giảm khí hư, mà còn làm cơ thể khỏe hơn, tinh thần nhẹ nhõm, hạn chế tái phát. Quan trọng nhất là chị em không được bỏ qua triệu chứng hay tự điều trị quá nhiều loại thuốc khi chưa có sự hướng dẫn phù hợp.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Chị em thân mến, độ 3 là khi vùng lộ tuyến lan rộng, khí hư nhiều, dễ tái viêm và ảnh hưởng sinh hoạt, khả năng thụ thai. Ở góc nhìn Đông y, đây thường là tổng hòa của thấp nhiệt uẩn kết, khí trệ huyết ứ và tỳ thận hư. Bác Hà coi việc điều trị không chỉ nhằm “làm khô dịch viêm”, mà còn phải phục hồi nội môi – nuôi lại chính khí để không tái phát.

Độ 3 có nguy hiểm không? ⚠️

• Nguy cơ viêm kéo dài – lan rộng: Thấp nhiệt nhiều khiến niêm mạc dễ kích ứng, viêm dai dẳng, đôi khi lan lên trên nếu không chăm sóc đúng.
• Ảnh hưởng sinh sản và chất lượng sống: Dịch viêm làm môi trường âm đạo – cổ tử cung bất lợi; ngứa rát, đau khi gần gũi khiến chị em căng thẳng. Bác Hà nhấn mạnh: nguy cơ nằm ở sự kéo dài, không phải ác tính tức thì.

Nguyên tắc điều trị bằng Đông y mà Bác Hà áp dụng

• Biện chứng – luận trị cá thể hóa: Mỗi người một cơ địa. Bác Hà luôn xác định thể bệnh chủ đạo (thấp nhiệt, huyết ứ, tỳ thận hư, can uất…) rồi phối pháp phù hợp, có thể phối hợp nhiều thể vì độ 3 thường “pha trộn”.
• Thanh nhiệt – hóa thấp – giải độc: Giảm khí hư hôi, bớt ngứa rát, làm sạch nền viêm.
• Hoạt huyết – tiêu ứ – thông lạc: Tăng tuần hoàn vùng chậu, hỗ trợ co hồi cổ tử cung, giảm tức nặng bụng dưới.
• Kiện tỳ – bổ thận – sơ can: Nâng chính khí, điều kinh – ổn nội tiết, ngừa viêm quay lại.

Phác đồ Đông y toàn diện theo các lớp trị liệu

• 1) Thảo dược uống trong (nền tảng): Bác Hà lựa chọn bài thuốc theo thể bệnh để thanh thấp nhiệt, hoạt huyết, đồng thời kiện tỳ – bổ thận. Khi cơ thể ấm – sạch – thông, dịch viêm giảm bền vững hơn. Chị em lưu ý không tự ý mua dùng theo “truyền miệng”; cần thầy thuốc khám mạch, gia giảm đúng cơ địa.
• 2) Hỗ trợ ngoài tại chỗ 💧: Chỉ xông/rửa bên ngoài bằng nước lá sạch, đun sôi kỹ, để ấm (ví dụ lá trầu không, diếp cá, chè xanh). Không thụt rửa sâu, không ngâm lâu. Mục tiêu là giữ vùng kín “ấm – sạch – khô – thoáng”.
• 3) Châm cứu – cứu ngải: Tác động các huyệt vùng bụng dưới – lưng để điều hòa khí huyết hạ tiêu, giảm tức nặng, hỗ trợ điều kinh, cải thiện giấc ngủ. Với cơ địa hàn thấp, cứu ngải ấm ôn rất hữu ích.
• 4) Điều dưỡng nếp sống – dinh dưỡng: Đây là “thuốc” mỗi ngày. Ăn thanh đạm, ấm nóng vừa phải; tăng rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, cá; giảm đồ cay, nướng, rượu bia, đường sữa – vì nuôi thêm thấp nhiệt. Ngủ trước 23h, đi bộ/yoga 20–30 phút để khí huyết lưu thông.

Lộ trình chăm sóc theo giai đoạn

• Giai đoạn làm sạch (2–4 tuần): Tập trung thanh nhiệt – hóa thấp. Biểu hiện mong đợi: khí hư giảm, mùi bớt hôi, đỡ ngứa rát.
• Giai đoạn phục hồi (4–8 tuần): Thêm hoạt huyết – sinh cơ, cải thiện tuần hoàn vùng chậu, giấc ngủ sâu hơn, kinh bớt rối.
• Giai đoạn củng cố (6–12 tuần): Kiện tỳ – bổ thận – sơ can để ổn định nội môi, duy trì hiệu quả, giảm tái phát – đặc biệt quan trọng với chị em mong con.

Phân thể bệnh thường gặp và định hướng xử trí

• Thấp nhiệt hạ tiêu: Khí hư vàng xanh, mùi hôi, ngứa nóng. Hướng: thanh nhiệt, lợi thấp, giải độc; ăn bớt cay, hạn chế rượu bia.
• Khí trệ huyết ứ: Đau tức bụng dưới, kinh sẫm đen, đau khi gần gũi. Hướng: hoạt huyết, lý khí, chườm ấm bụng dưới 10–15 phút mỗi tối.
• Tỳ thận hư: Khí hư loãng nhiều, mệt mỏi, lưng gối yếu. Hướng: kiện tỳ, ôn thận, nâng chính khí, ăn ấm – dễ tiêu, nghỉ ngơi đủ.

Lời dặn an toàn khi tự chăm sóc tại nhà ✅

• Chỉ rửa ngoài bằng nước ấm/dung dịch dịu nhẹ; không thụt rửa, không tự đặt thuốc vào sâu khi chưa có chỉ định.
• Giữ “ấm – sạch – khô – thoáng”: quần lót cotton, thay mỗi ngày; tránh ẩm ướt kéo dài; hạn chế ngồi điều hòa lạnh thẳng vào bụng dưới.
• Quan hệ vợ chồng khi triệu chứng đã ổn; nếu đau rát, ra máu hoặc mùi hôi tăng, tạm dừng và đi kiểm tra.
• Tái khám định kỳ để điều chỉnh bài thuốc theo đáp ứng – đây là điểm mấu chốt giúp tiến triển bền.

Khi nào cần phối hợp hoặc thăm khám ngay

• Sốt, đau bụng dưới tăng dần, khí hư hôi khẳn nặng, ra máu bất thường kéo dài.
• Điều dưỡng 2–3 tuần nhưng không cải thiện hoặc nặng lên.
• Nghi ngờ tổn thương bất thường ở cổ tử cung: cần tầm soát, soi cổ tử cung theo chỉ định; Đông y sẽ phối hợp giai đoạn phục hồi và củng cố.

Lời kết từ Bác Hà ❤️

Viêm lộ tuyến độ 3 không phải “vô phương”, nhưng cần điều trị đúng nhịp – đúng cơ địa: làm sạch viêm, phục hồi niêm mạc, rồi củng cố chính khí. Bác Hà luôn đồng hành để chị em hiểu cơ thể, kiên định lộ trình và sống nhẹ nhàng hơn mỗi ngày. Khi cơ thể gửi tín hiệu lạ, đừng cố chịu – hãy thăm khám sớm để giữ gìn sức khỏe sinh sản lâu dài.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Chào cháu Lan Anh,

Thời kỳ hậu sản là giai đoạn bắt đầu ngay sau khi sinh và kéo dài khoảng 6 tuần. Đây là thời gian để cơ thể người mẹ phục hồi về trạng thái bình thường trước khi mang thai.

Trong Y học cổ truyền, đây là thời điểm “khí huyết suy hư”, dễ bị tà khí xâm nhập. Vì vậy, cần đặc biệt chú ý:

🔹 Dấu hiệu bình thường:

Ra sản dịch kéo dài 2-4 tuần, từ đỏ sang trắng.

Cơ thể mệt mỏi nhẹ, toát mồ hôi.

Ngực căng tức do tiết sữa.

🔹 Dấu hiệu bất thường cần lưu ý:

Sản dịch có mùi hôi, màu lạ (vàng, xanh…).

Sốt, đau bụng dưới kéo dài.

Đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, tâm trạng buồn bã (cảnh báo trầm cảm sau sinh).

Rối loạn tiểu tiện, đại tiện.

Cháu nên ăn uống đủ chất, tránh lạnh, vận động nhẹ nhàng, nghỉ ngơi hợp lý. Nếu có dấu hiệu bất thường, nên đi khám sớm để được điều trị kịp thời.

Thân mến,

Bác sĩ Hà.

← Danh sách câu hỏi

Sau sinh, rất nhiều chị em rơi vào tình trạng cơ thể suy kiệt, ăn uống kém ngon, ngủ không sâu, tinh thần mệt mỏi kéo dài. Trong Đông y, tình trạng này gọi là hậu sản mòn. Đây là hệ quả của quá trình sinh nở khiến khí huyết hao tổn, cơ thể chưa kịp hồi phục, nếu không chăm sóc đúng cách sẽ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và thiên chức làm mẹ.

Nguyên nhân gây ra hậu sản mòn

Bác Hà nhận thấy có ba nguyên nhân chính khiến nhiều chị em bị hậu sản mòn:

• Khí huyết hư tổn: Sinh nở khiến cơ thể mất đi một lượng huyết lớn, nếu sau sinh ăn uống không bồi bổ đúng mức thì khí huyết càng suy giảm.
• Tỳ vị yếu: Sau sinh, tỳ vị vốn đã suy, dễ rối loạn tiêu hóa, ăn uống khó hấp thu, dẫn tới cơ thể ngày càng suy kiệt.
• Tâm trí căng thẳng: Việc chăm sóc con nhỏ, mất ngủ kéo dài làm thần khí bất ổn, càng khiến cơ thể thêm mệt mỏi.

Triệu chứng thường gặp ở hậu sản mòn

Bác Hà thường gặp các chị em than phiền với những biểu hiện sau:

• Người gầy sút nhanh, da xanh, môi nhợt nhạt.
• Mệt mỏi, uể oải, khó tập trung, dễ cáu gắt.
• Ăn uống không ngon miệng, hay đầy bụng, khó tiêu.
• Đau lưng, mỏi gối, cảm giác yếu sức khi vận động.
• Kinh nguyệt sau sinh rối loạn, máu ít và loãng.

Nếu kéo dài mà không khắc phục, hậu sản mòn có thể dẫn đến suy nhược mạn tính, ảnh hưởng khả năng sinh sản và sức khỏe toàn thân.

Cách khắc phục hiệu quả theo Đông y

Bác Hà luôn nhấn mạnh rằng, để hồi phục sau sinh, chị em cần chú trọng cả ăn uống, nghỉ ngơi và dùng thuốc điều dưỡng đúng cách.

Dinh dưỡng hợp lý

Chị em nên ăn những món dễ tiêu, bổ khí huyết như cháo gà ác, cháo cá chép, canh xương hầm rau củ, móng giò hầm đu đủ. Hạn chế đồ lạnh, cay nóng, nhiều dầu mỡ vì dễ gây rối loạn tiêu hóa.

Sử dụng thảo dược

Trong Đông y có nhiều vị thuốc giúp bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe hậu sản như:

• Đương quy: Bổ huyết, hoạt huyết, giúp da dẻ hồng hào.
• Bạch truật: Kiện tỳ, giúp ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt.
• Thục địa: Bổ huyết, dưỡng âm, phục hồi sức khỏe tử cung.
• Hoàng kỳ: Ích khí, nâng cao sức đề kháng.

Bác Hà thường phối hợp các vị thuốc này trong những bài thuốc gia giảm phù hợp từng thể trạng, giúp chị em hồi phục từ bên trong.

Chế độ nghỉ ngơi

Sau sinh, chị em nên dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, không lao động nặng sớm, hạn chế căng thẳng. Giấc ngủ sâu chính là liều thuốc bổ quý giá cho phụ nữ sau sinh.

Lời khuyên từ Bác Hà

Bác Hà luôn đồng cảm với nỗi vất vả của chị em sau sinh. Hậu sản mòn không chỉ làm cơ thể yếu đi mà còn khiến tinh thần dễ suy sụp. Do đó, đừng ngần ngại chia sẻ với người thân và bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời. Việc chăm sóc sức khỏe hậu sản chính là cách chị em giữ gìn hạnh phúc lâu dài cho gia đình và chính mình.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Sau sinh, nhiều chị em gặp tình trạng bụng sôi ùng ục, đầy hơi khó chịu, khiến lo lắng không biết có phải đây là dấu hiệu của hậu sản hay không. Bác Hà xin chia sẻ rõ để chị em yên tâm hơn.

Nguyên nhân gây sôi bụng sau sinh

Theo góc nhìn Đông y, sôi bụng thường liên quan đến sự rối loạn của tỳ vị và khí huyết:

• Tỳ vị hư yếu: Sau sinh, khí huyết tổn hao, tỳ vị suy giảm, chức năng tiêu hóa kém đi, dễ sinh đầy bụng, sôi bụng.
• Ăn uống chưa điều hòa: Nếu ăn nhiều đồ sống, lạnh, khó tiêu, cơ thể càng dễ bị rối loạn tiêu hóa.
• Khí huyết chưa hồi phục: Khi khí không đủ để vận hóa thủy cốc, thức ăn không tiêu hóa tốt sẽ gây đầy trướng và sôi bụng.

Sôi bụng có phải là dấu hiệu của hậu sản không?

Bác Hà nhận định: Sôi bụng không phải là dấu hiệu đặc trưng của hậu sản. Đây chủ yếu là biểu hiện của hệ tiêu hóa yếu sau sinh. Tuy nhiên, nếu kéo dài, kèm theo ăn kém, người mệt mỏi, sút cân, da xanh, kinh nguyệt thất thường thì đó có thể là dấu hiệu của hậu sản mòn.

Cách khắc phục tình trạng sôi bụng sau sinh

Để giảm bớt tình trạng này, chị em có thể áp dụng một số cách đơn giản theo Đông y mà Bác Hà thường hướng dẫn:

• Ăn uống thanh đạm, dễ tiêu: Ưu tiên cháo, súp, canh hầm. Tránh đồ lạnh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Dùng thảo dược kiện tỳ: Các vị như bạch truật, trần bì, gừng giúp ấm tỳ vị, giảm sôi bụng và đầy hơi.
• Massage bụng nhẹ nhàng: Thoa tay ấm xoa bụng theo vòng tròn cũng giúp khí huyết lưu thông, giảm khó chịu.

Lời khuyên từ Bác Hà

Bác Hà nhắn nhủ chị em rằng: sôi bụng sau sinh phần lớn là do tỳ vị yếu, không quá nguy hiểm nhưng không nên chủ quan. Nếu sôi bụng đi kèm với các biểu hiện suy nhược cơ thể thì rất có thể là dấu hiệu hậu sản mòn, cần được thăm khám và điều trị sớm. Chăm sóc tốt tiêu hóa cũng chính là cách nuôi dưỡng khí huyết và bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người mẹ.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Chị em sau sinh thường hay được các bà, các mẹ dặn dò rất nhiều điều kiêng kỵ trong ăn uống. Một trong số đó là việc không nên ăn thịt vịt vì sợ “hậu sản” – tức những chứng bệnh dai dẳng sau khi sinh như đau nhức, lạnh bụng, sản dịch kéo dài… Bác Hà hiểu, nhiều mẹ còn băn khoăn không biết điều này có thực sự đúng hay chỉ là lời truyền miệng.

Theo Đông y, thịt vịt có tính hàn

Trong Đông y, thịt vịt có vị ngọt, mặn, tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Thịt vịt vốn là món ăn bổ dưỡng, giúp bồi bổ cơ thể, đặc biệt thích hợp với những người bị suy nhược, nóng trong. Tuy nhiên, vì mang tính hàn nên với phụ nữ sau sinh, cơ thể đang hư nhược, khí huyết chưa phục hồi, ăn nhiều thịt vịt dễ khiến lạnh bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc sản dịch lâu hết. Đây cũng là lý do dân gian thường khuyên kiêng thịt vịt trong giai đoạn ở cữ.

Nguy cơ gây ra “hậu sản”

Bác Hà thường nhấn mạnh với chị em rằng, sau sinh cơ thể như một ngôi nhà vừa qua cơn bão, nền móng còn yếu. Nếu nạp nhiều đồ có tính hàn, tà khí dễ xâm nhập, gây đau nhức xương khớp, mệt mỏi, ăn uống khó tiêu. Đây chính là những biểu hiện mà dân gian gọi chung là “hậu sản”. Vì vậy, việc ăn thịt vịt ngay sau sinh có thể khiến một số mẹ gặp tình trạng này, đặc biệt là khi cơ thể vốn yếu lạnh, huyết hư.

Khi nào mẹ có thể ăn thịt vịt?

Bác Hà cho rằng, không phải chị em sau sinh thì tuyệt đối không được ăn thịt vịt. Thực tế, sau khi sức khỏe đã dần phục hồi, sản dịch đã sạch, cơ thể không còn lạnh bụng, lúc đó mẹ có thể ăn một lượng nhỏ thịt vịt để đổi vị. Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Nên ăn kèm với các gia vị có tính ấm như gừng, sả, tỏi để cân bằng tính hàn.
• Không ăn quá thường xuyên, chỉ nên dùng thỉnh thoảng.
• Nếu cơ địa vốn lạnh, dễ đau bụng hoặc tiêu hóa kém thì vẫn nên hạn chế.

Lời khuyên của Bác Hà dành cho mẹ sau sinh

Giai đoạn ở cữ, chế độ dinh dưỡng cần đặt mục tiêu phục hồi khí huyết, tăng cường sữa và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Vì vậy, chị em nên ưu tiên những món ăn tính ấm, dễ tiêu, nhiều dinh dưỡng như gà hầm, cháo cá chép, canh móng giò… Thịt vịt có thể bổ sung sau, nhưng không nên vội vàng ngay khi vừa sinh. Bác Hà luôn nhắc các mẹ rằng, giữ ấm, ăn uống điều độ và kiêng khem hợp lý sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, tránh được các chứng hậu sản về sau.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi

Sau sinh, nhiều chị em hay băn khoăn liệu quan hệ tình dục sớm có ảnh hưởng đến sức khỏe và có làm xuất hiện tình trạng hậu sản hay không. Bác Hà muốn chia sẻ rõ để chị em hiểu đúng và chăm sóc bản thân tốt hơn.

Quan hệ sau sinh và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe

Theo kinh nghiệm của Bác Hà trong Đông y, sau sinh cơ thể người phụ nữ còn yếu, khí huyết chưa phục hồi, tử cung cần thời gian để co lại và lành lặn. Nếu quan hệ tình dục quá sớm có thể gây ra những hệ lụy sau:

• Hại khí huyết: Quan hệ sớm khiến khí huyết vốn đã hư tổn lại càng suy yếu, dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, gầy sút – một dạng hậu sản mòn.
• Dễ viêm nhiễm: Cửa mình sau sinh còn hở, nếu quan hệ sớm dễ đưa vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm phụ khoa.
• Ảnh hưởng tâm lý: Khi cơ thể chưa sẵn sàng, việc cố gắng quan hệ có thể tạo cảm giác đau rát, khó chịu, dẫn đến tâm lý e ngại, lo lắng.

Quan hệ sau sinh có trực tiếp gây hậu sản không?

Bác Hà khẳng định rằng: quan hệ sau sinh không phải nguyên nhân trực tiếp gây hậu sản. Tuy nhiên, nếu chị em quan hệ quá sớm khi cơ thể chưa hồi phục thì sẽ làm tình trạng suy nhược, mất sức sau sinh nặng hơn, từ đó dễ dẫn đến hậu sản mòn. Nghĩa là, quan hệ sớm chỉ là yếu tố làm bệnh nặng thêm chứ không phải là nguyên nhân chính.

Khi nào có thể quan hệ trở lại?

Bác Hà khuyên rằng, thời điểm an toàn để quan hệ thường là sau sinh từ 6 – 8 tuần, khi:

• Cơ thể đã hết sản dịch.
• Tử cung co hồi tốt, không còn đau nhiều.
• Sức khỏe tổng thể được cải thiện, ăn ngủ bình thường.

Tuy nhiên, mỗi người có tốc độ hồi phục khác nhau. Vì vậy, chị em nên lắng nghe cơ thể mình, không nên vì chiều chồng mà vội vàng.

Lời khuyên của Bác Hà

Quan hệ sau sinh là vấn đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng. Bác Hà mong chị em hiểu rằng: việc quan hệ sớm không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn khiến tình trạng hậu sản dễ kéo dài. Chị em nên trao đổi thẳng thắn với chồng, cùng nhau kiêng cữ hợp lý, khi sức khỏe đã phục hồi thì đời sống vợ chồng mới thật sự viên mãn và bền lâu.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

Sau sinh, cơ thể người phụ nữ trải qua rất nhiều biến đổi cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhiều chị em nghe nói đến cụm từ “hậu sản” nhưng chưa thật sự hiểu rõ. Bác Hà muốn chia sẻ một cách gần gũi và dễ hiểu để chị em nắm được, từ đó chăm sóc sức khỏe đúng cách hơn.

Hậu sản là gì?

Trong Đông y, hậu sản là giai đoạn sau khi sinh con, cơ thể người mẹ cần thời gian để hồi phục khí huyết, tinh thần và chức năng sinh lý. Đây là khoảng thời gian rất nhạy cảm, bởi khí huyết bị tổn hao, tạng phủ suy yếu, nếu không chăm sóc đúng cách sẽ sinh ra nhiều bệnh lý hậu sản.

Bác Hà nhấn mạnh rằng, hậu sản không chỉ đơn giản là vài tuần sau sinh mà còn có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí để lại di chứng lâu dài nếu chị em không chú ý điều dưỡng.

Những biểu hiện thường gặp của hậu sản

Hậu sản có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Bác Hà thường gặp chị em có những dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi, chóng mặt, người xanh xao, dễ sút cân.
• Mất ngủ, lo âu, tinh thần bất ổn.
• Kinh nguyệt sau sinh không đều, máu loãng, màu nhợt.
• Đau lưng, mỏi gối, cảm giác yếu sức.
• Dễ mắc các bệnh phụ khoa như viêm nhiễm, khí hư bất thường.

Vì sao chị em dễ mắc các vấn đề hậu sản?

Theo Bác Hà, có ba nguyên nhân chính khiến phụ nữ sau sinh dễ rơi vào tình trạng hậu sản:

• Khí huyết hư nhược: Sinh nở làm hao tổn máu huyết và khí lực, nếu không bồi bổ kịp thời sẽ sinh bệnh.
• Tỳ vị yếu: Sau sinh, tiêu hóa kém, ăn uống khó hấp thu, khiến cơ thể ngày càng suy kiệt.
• Tinh thần căng thẳng: Mất ngủ, lo âu, áp lực chăm con dễ dẫn đến rối loạn thần kinh, trầm cảm sau sinh.

Cách chăm sóc sức khỏe an toàn trong thời kỳ hậu sản

Để tránh rơi vào tình trạng hậu sản kéo dài, Bác Hà thường khuyên chị em áp dụng những nguyên tắc sau:

• Ăn uống điều dưỡng: Nên ăn các món dễ tiêu, bổ khí huyết như cháo gà ác, canh cá chép, móng giò hầm đu đủ. Tránh đồ lạnh, cay nóng.
• Dùng thảo dược hỗ trợ: Các vị thuốc như đương quy, thục địa, hoàng kỳ, bạch truật giúp bổ khí huyết, kiện tỳ vị, dưỡng tinh thần.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh lao động nặng, dành thời gian ngủ nghỉ để khí huyết hồi phục.
• Giữ tinh thần thoải mái: Chia sẻ cùng người thân, tránh lo âu, căng thẳng, bởi tinh thần an vui chính là liều thuốc quý cho phụ nữ sau sinh.

Lời nhắn nhủ của Bác Hà

Bác Hà luôn đồng cảm với sự vất vả của chị em trong giai đoạn sau sinh. Hiểu đúng về hậu sản sẽ giúp chị em biết cách chăm sóc bản thân, tránh để lại di chứng lâu dài. Hãy coi đây là quãng thời gian cần được nghỉ ngơi, bồi bổ và được yêu thương, để cơ thể và tinh thần hồi phục trọn vẹn, sẵn sàng cho hành trình làm mẹ khỏe mạnh và hạnh phúc.

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —

← Danh sách câu hỏi