Cây Lõi Tiền – Vị thuốc Nam thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và hỗ trợ mát gan hiệu quả

Trong kho tàng Nam dược cổ truyền, cây Lõi tiền được xem là một trong những vị thuốc quý mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc mát gan, tiêu viêm, lợi tiểu và giải độc cơ thể. Theo kinh nghiệm của Bác Hà, vị thuốc này phù hợp với thể tạng người Việt – vốn dễ bị “nhiệt” do khí hậu nóng ẩm và thói quen ăn uống nhiều dầu mỡ, cay nóng.

🌱 Đặc điểm nhận biết cây Lõi tiền

Cây Lõi tiền là loại cỏ nhỏ, sống quanh năm, thân tròn có đốt, lá mọc đối nhau, hoa nhỏ màu trắng ngà. Cây thường mọc hoang ở bờ ruộng, ven ao hồ, nơi đất ẩm. Khi thu hái, người ta thường dùng toàn cây – cả thân, lá và rễ – để làm thuốc, có thể dùng tươi hoặc phơi khô sắc uống.

Theo các tài liệu Nam dược, cây có vị đắng nhẹ, tính mát, không độc, quy kinh Can và Bàng quang. Dân gian gọi là “Lõi tiền” vì phần rễ nhỏ, dai, khi rút ra khỏi đất giống như rút lõi của đồng tiền – mang ý nghĩa rút độc, rút nhiệt ra khỏi cơ thể.

💧 Tác dụng của cây Lõi tiền theo Đông y

Từ góc nhìn Đông y, Bác Hà nhận thấy cây Lõi tiền mang tác dụng thanh nhiệt – lợi thấp – giải độc rõ rệt. Nhờ đặc tính mát và thấm sâu vào kinh bàng quang, cây giúp bài trừ thấp nhiệt ở hạ tiêu, thanh lọc cơ thể và làm dịu các chứng viêm nhiễm.

Những công dụng phổ biến của cây Lõi tiền bao gồm:

• Trị tiểu buốt, tiểu ít, nóng rát đường tiểu: Do thấp nhiệt tích ở bàng quang, cây giúp lợi tiểu, thông tiểu tiện, giảm viêm nhiễm.
• Hỗ trợ mát gan, giảm vàng da: Nhờ tác dụng thanh nhiệt, cây giúp gan hoạt động tốt hơn, giảm nóng gan, giảm men gan.
• Giải độc, tiêu viêm, giảm mụn nhọt: Dùng cho người bị mụn viêm, sưng tấy, da nổi mẩn do gan nóng hoặc ăn uống không điều độ.
• Giảm khí hư vàng, ngứa rát vùng kín: Khi phối hợp với các vị thuốc như Hoàng kỳ hay Đương quy, giúp cân bằng âm dương, tiêu viêm và dưỡng huyết hiệu quả cho phụ nữ.

Bác Hà từng gặp nhiều bệnh nhân có biểu hiện mặt đỏ, miệng khô, lưỡi vàng, tiểu buốt, tiểu ít, người nóng bức, sau khi dùng cây Lõi tiền kết hợp với vài vị thanh nhiệt khác chỉ vài ngày là cơ thể nhẹ nhõm, da sáng hơn, ngủ ngon và ăn uống điều hòa.

🫖 Cách dùng cây Lõi tiền và bài thuốc thông dụng

1. Trị tiểu buốt, tiểu ít, nóng rát

Thành phần: Lõi tiền 20g, Rễ tranh 12g, Mã đề 10g, Cam thảo đất 8g.

Cách dùng: Sắc cùng 500ml nước, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Bác Hà khuyên: Nên uống khi còn ấm, dùng 3–5 ngày sẽ thấy tiểu tiện thông, giảm nóng rát, bụng dưới nhẹ hơn.

2. Giải độc, trị mụn nhọt

Thành phần: Lõi tiền 20g, Rau má 15g, Cỏ mực 12g, Sinh địa 10g.

Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, kết hợp nước thuốc còn lại rửa vùng da bị viêm hoặc mụn mủ.

Theo Bác Hà, bài thuốc này rất hiệu quả với người trẻ thường bị mụn viêm, da sần sùi do gan nóng hoặc thức khuya nhiều.

3. Bài thuốc mát gan, tiêu độc

Thành phần: Lõi tiền 15g, Nhân trần 10g, Diệp hạ châu 12g, Cam thảo 4g.

Cách dùng: Sắc uống hoặc hãm thay trà hàng ngày.

👉 Có thể kết hợp thêm Đương quy để bổ huyết, Ngưu tất để lưu thông khí huyết, giúp gan thải độc hiệu quả hơn.

🌸 Lưu ý khi sử dụng cây Lõi tiền

• Cây có tính mát, nên người tỳ vị hư hàn (thường lạnh bụng, ăn kém, dễ đau bụng tiêu chảy) cần thận trọng khi dùng.
• Không nên uống quá liều hoặc dùng liên tục dài ngày.
• Nên sao vàng hạ thổ để giảm tính hàn trước khi dùng cho người yếu.

Bác Hà nhấn mạnh: “Thuốc Nam không có vị nào hoàn toàn vô hại – quan trọng là hiểu cơ thể mình thuộc thể gì, dùng đúng thuốc, đúng bệnh, mới đạt được sự điều hòa âm dương bền vững.”

🌿 Lời khuyên từ Bác Hà

Giữa cuộc sống hiện đại, nhiều người thường bị tích nhiệt do stress, thức khuya, ăn uống thất thường. Dùng cây Lõi tiền là một cách tự nhiên để giúp cơ thể thanh lọc, làm mát gan và ổn định nội tiết. Kết hợp với việc ngủ nghỉ điều độ, luyện khí công hoặc yoga nhẹ sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, tâm trí thư thái hơn.

Như Bác Hà vẫn nói với bệnh nhân: “Thuốc Nam không chỉ chữa bệnh, mà còn dưỡng thân, điều hòa âm dương, giúp tâm thể an lạc.”

— Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà —